Ο Γιώργος Καρελιάς σχολιάζει τα τελευταία δημοσκοπικά ευρήματα που δείχνουν σοβαρή φθορά για τη Νέα Δημοκρατία και τον Πρωθυπουργό.
Μέχρι τώρα η κυρίαρχη εντύπωση ήταν ότι η κυβέρνηση του Κυριάκου Μητσοτάκη «δεν έχει αντίπαλο», αφού «αντιπολίτευση δεν υπάρχει». Και, επομένως, η ΝΔ «έχει στο τσεπάκι της» και την επόμενη τετραετία. Τη «βεβαιότητα» αυτή καλλιεργούν συστηματικά τα φιλικά της μέσα ενημέρωσης με τη βοήθεια των δημοσκοπήσεων, που παρουσιάζονται σχεδόν κάθε μήνα.
Η εικόνα αυτή είναι τόσο παγιωμένη που, αν εμφανιστεί μια «ρωγμή», μπορεί να την κουνήσει και να την κάνει θολή. Τέτοια δείγματα υπάρχουν από καιρό, καθώς πολλές «φιλικές» προς την κυβέρνηση δημοσκοπήσεις έδειχναν ότι η πλειοψηφία της κοινής γνώμης διαφωνεί ή και αποδοκιμάζει πολλές πλευρές της πολιτικής της, ενώ οι θετικές γνώμες είναι πλέον μειοψηφία.
Τώρα έρχεται η πρώτη δημοσκόπηση που δείχνει ότι το ποσοστό της ΝΔ έχει κατρακυλήσει τόσο που καθιστά εντελώς αβέβαιη τη μέχρι πρότινος νέα τετραετία της ΝΔ. Πρακτικά αυτό σημαίνει ότι, ακόμα κι αν το κυβερνών κόμμα πετύχει νέα εκλογική νίκη, είναι πολύ πιθανό να μην καταφέρει να σχηματίσει αυτοδύναμη κυβέρνηση με οποιοδήποτε εκλογικό σύστημα.
Η δημοσκόπηση αυτή (της METRON Analysis για το «Βήμα») δείχνει ότι το ποσοστό της ΝΔ (28%) πέφτει, για πρώτη φορά, κάτω από το 30%. Και, επίσης για πρώτη φορά, η διαφορά της από τον ΣΥΡΙΖΑ (18,3%) πέφτει κάτω από τις δέκα μονάδες, παρά την πτώση και του ποσοστού του κόμματος της αξιωματικής αντιπολίτευσης. Ενισχυμένα εμφανίζονται όλα τα μικρά κόμματα με πρώτο το Κίνημα Αλλαγής, που φτάνει το 9,8% (από 8,5% στην προηγούμενη μέτρηση).
Αν η τάση αυτή διατηρηθεί, θα σημαίνει ότι στις προσεχείς εκλογές πολύ δύσκολα το πρώτο κόμμα θα πετύχει αυτοδύναμη πλειοψηφία. Όχι μόνο στις πρώτες εκλογές, στις οποίες η αυτοδυναμία είναι αδύνατη, επειδή διεξάγονται με απλή αναλογική. Αλλά και στις δεύτερες η αυτοδυναμία θα καταστεί επισφαλής, καθώς θα χρειάζεται ποσοστό άνω του 37%, που με τα σημερινά δεδομένα φαίνεται πολύ δύσκολα επιτεύξιμο.
Η νέα αυτή εξέλιξη οφείλεται σε δύο λόγους. Πρώτον, στο νέο σκηνικό που δημιουργήθηκε στο χώρο του Κέντρου, καθώς αναζωπυρώθηκε το ενδιαφέρον για το ΚΙΝΑΛ, μετά το κύμα συμπάθειας που εκδηλώθηκε από την απώλεια της Φώφης Γεννηματά. Και, δεύτερον, στη συνεχιζόμενη φθορά της κυβέρνησης.
Η τραγική εξέλιξη στην πανδημία, με τις καθημερινές μεγάλες απώλειες ανθρώπινων ζωών, θέτει σε αμφιβολία την αίσθηση της αποτελεσματικότητας της κυβέρνησης, η οποία τόσο συστηματικά είχε καλλιεργηθεί μέχρι τώρα. Και ακόμα δεν έχει μετρηθεί η δυσαρέσκεια της κοινής γνώμης από το κύμα ακρίβειας, που δυσκολεύει την καθημερινή ζωή εκατομμυρίων πολιτών.
Ετσι, αν η τάση αυτή συνεχιστεί, το πολιτικό σκηνικό στις επόμενες εκλογές μπορεί να μοιάζει με εκείνο το 2012, όταν η ΝΔ (με ποσοστό 30% στις δεύτερες εκλογές) χρειάστηκε τη συνεργασία του ΠΑΣΟΚ για να σχηματίσει κυβέρνηση. Μόνο που τώρα ο κ.Μητσοτάκης δεν μπορεί να ελπίζει σε ανάλογη συνεργασία, καθώς όλοι οι υποψήφιοι αρχηγοί του ΚΙΝΑΛ, ακόμα και ο Ανδρέας Λοβέρδος, δεν εμφανίζονται πρόθυμοι.
Ετσι, στις προσεχείς εκλογές η ΝΔ μπορεί να είναι πρώτη, αλλά να μη μπορεί να κυβερνήσει. Και εκ των πραγμάτων μπορεί να δοκιμαστεί η εξαγγελία του Αλέξη Τσίπρα για «προοδευτική κυβέρνηση», μολονότι, για να γίνει πράξη, πιθανότατα θα χρειαστεί να συμπράξουν τρία κόμματα ή να σχηματιστεί κυβέρνηση μειοψηφίας (ή «ανοχής»).
Αν συνεχιστεί η εικόνα εκλογικής αποσυσπείρωσης της ΝΔ, ο κ. Μητσοτάκης θα βρεθεί εκ νέου μπροστά στο δίλημμα «πρόωρες εκλογές ή εξάντληση της τετραετίας». Μόνο που τώρα δεν θα το αντιμετωπίσει από θέση απόλυτης ισχύος, όπως φαινόταν μέχρι πρόσφατα. Αντίθετα, θα βλέπει μπροστά του το φάσμα του 2012, δηλαδή να έχει μεν νικήσει στις εκλογές, αλλά να μη μπορεί να κυβερνήσει.
Εν κατακλείδι, το ιμπέριουμ που απολάμβανε επί δύο και πλέον χρόνια ο πρωθυπουργός αρχίζει να τρίζει, καθώς η κυβέρνησή του φθείρεται και το κόμμα του βλέπει τα ποσοστά του να μειώνονται ραγδαία. Και μάλιστα αυτό συμβαίνει χωρίς ο βασικός αντίπαλος (ΣΥΡΙΖΑ) να εμφανίζει κέρδη. Αν συμβεί κι αυτό, τότε θα μιλάμε για οριστική αλλαγή των συσχετισμών.
Επειδή, όμως, εκλογικό κλίμα δεν θα διαμορφωθεί πριν από το τέλος της άνοιξης, κάθε πρόβλεψη είναι ανοιχτή. Η πιο σίγουρη πρόβλεψη, πάντως, είναι ότι η κυβέρνηση θα συνεχίσει να φθείρεται. Και, επομένως, για να το αντιμετωπίσει ο κ. Μητσοτάκης, θα χρειαστεί να κάνει αυτό που προτρέπει ο στίχος του Ελύτη: «Κάνε άλμα πιο γρήγορο από τη φθορά». Μόνο που, τώρα πια, έχει περάσει η εποχή των αλμάτων. Βρίσκεται στο «σημειωτόν» και τίποτα δεν αποκλείει τα βήματα πίσω…
