40 χρόνια συμπληρώνονται φέτος από τότε* που οι Γιορτές Εξόδου στο Μεσολόγγι πήραν τον χαρακτήρα που τελούνται σήμερα, δηλαδή με την διοργάνωση μιας σειράς εκδηλώσεων, λόγου και τέχνης, το δεκαπενθήμερο πριν την κορύφωση του εορτασμού την Κυριακή των Βαΐων.
Εκδηλώσεις υψηλού επιπέδου εμπνευσμένες από τη θυσία των Ελεύθερων Πολιορκημένων, καθώς διακεκριμένοι επιστήμονες και καλλιτέχνες, με την συμμετοχή τους δίνουν ιδιαίτερη αίγλη στο ιστορικό γεγονός της Εξόδου και κυρίως δίνεται η δυνατότητα στο κοινό της περιοχής να απολαύσει υψηλού επιπέδου καλλιτεχνικά γεγονότα. Με την ευθύνη και τον συντονισμό της όλης διοργάνωσης να έχει ο Δήμος Ιεράς Πόλεως Μεσολογγίου.
Ειδικά οι εικαστικές εκθέσεις που διοργανώνονται, κάθε χρόνο, αποτελούν πόλο έλξης επισκεπτών στο Μεσολόγγι, για χρονικό διάστημα μεγαλύτερο από αυτό των εκδηλώσεων για την επέτειο.
Χαρακτηριστικά είναι τα στατιστικά των προηγούμενων χρόνων από την επισκεψιμότητα στο Μουσείο της «ΔΙΕΞΟΔΟΥ», παάιότερα, στην Πινακοθήκη «Μοσχανδρέου», στο «Τρικούπειο», στο Μουσείο για το Λόρδο Βύρωνα και το Φιλελληνισμό κ.α. όπου καθημερινά, εκατοντάδες ήταν οι επισκέπτες από όλη την περιφέρεια και όχι μόνο. Ενώ από φέτος υπάρχουν ακόμη δυο χώροι: Το εμβληματικό Ξενοκράτειο Αρχαιολογικό Μουσείο και το Κτίρο Χρυσογέλου.
Κυρίως όμως με την πάροδο των χρόνων διαπιστώνουμε την συνεχή συμμετοχή φορέων και συλλόγων της πόλης, με τη διοργάνωση ποιοτικών εκδηλώσεων που σε κάθε περίπτωση προάγουν το πολιτισμικό προϊόν της περιοχής.
Έτσι βλέπουμε από το 2000 τη «ΔΙΕΞΟΔΟ» να ανοίγει κάθε χρόνο την αυλαία των εκδηλώσεων με πανελληνίου βεληνεκούς εικαστικές και θεματικές εκθέσεις, από το 1997 έως και πριν μερικά χρόνια η Πινακοθήκη «Χρήστου και Σοφίας Μοσχανδρέου» φιλοξενούσε στους χώρους της, έργα κορυφαίων Ελλήνων ζωγράφων, τη Βυρωνική Εταιρεία Μεσολογγίου να προσκαλεί διακεκριμένους Έλληνες και ξένους επιστήμονες, κορυφαία μουσεία να της εμπιστεύονται έργα τους και να εκτίθενται στο Μεσολόγγι και να διοργανώνει κάθε χρόνο για την επέτειο της Εξόδου εκδήλωση απόλυτα εναρμονισμένη με το πνεύμα του γεγονότος, τους μουσικούς ομίλους «Διονύσιο Σολωμό» και «Ιωσήφ Ρωγών» να προετοιμάζουν και να παρουσιάζουν μοναδικές μουσικές παραστάσεις που αναδεικνύουν την ποιότητα του ντόπιου δυναμικού, τον Όμιλο παραδοσιακής φορεσιάς και οπλισμού «Ο Λιάρος» με τη διοργάνωση της Αναπαράστασης της μάχης της Κλείσοβας να αναδεικνύει την ιστορία και το φυσικό κάλλος της περιοχής, τέλος τους αρχιμουσικούς Χρήστο Βλαχογιάννη και Σπύρο Χολέβα που από τότε ο πρώτος και από το 1993 ο δεύτερος, χωρίς υπερβολή και οι δυο έχουν προετοιμάσει και παρουσιάσει συναυλίες αξέχαστες.
Φυσικά, τη γενική οργανωτική ευθύνη των εκδηλώσεων έχει ο δήμος και οι εκάστοτε αιρετοί του. Δεν θα είναι υπερβολή να υπογραμμίσουμε την τεράστια συμβολή, του αείμνηστου Αριστείδη Καβάγια στην διαμόρφωση του υφιστάμενου πλαισίου για τις εορταστικές εκδηλώσεις.
Για το τέλος αφήσαμε δυο ανθρώπους, τον Τάκη Μπαντζουράτο και τον Μάκη Γιώτη που διαδραμάτισε ο πρώτος και διαδραματίζει ο δεύτερος, τον πιο σπουδαίο ρόλο στις εκδηλώσεις, του έχοντα την ευθύνη για τον σχηματισμό και συντονισμό της πομπής της Εικόνας της Εξόδου. Αντικείμενο, εξαιρετικά δύσκολο, εάν σκεφθούμε ότι στην Πομπή συμμετέχουν εκατοντάδες τμήματα και δεκάδες φιλαρμονικές… Ενώ δεν θα πρέπει να μην μνημονεύσουμε τον αείμνηστο Γεράσιμο Τζάνο για τη συμβολή του στον σχεδιασμό της πομπής.
Διαπιστώνουμε, λοιπόν, ότι οι Γιορτές Εξόδου αποτελούν αποτέλεσμα πολύπλευρής συνεργασίας πολλών, που διαπνέονται από μια υπέρμετρη αγάπη για τον τόπο και σεβασμό γι’ αυτό που κάνουν, καταφέρνοντας έτσι να διαχέουν όσο καλύτερα γίνεται το διαχρονικό μήνυμα της Θυσίας των Ελεύθερων Πολιορκημένων.
Κάτι που συνέβη από τότε που την οργανωτική ευθύνη ανέλαβε ο δήμος Ιεράς Πόλεως Μεσολογγίου και που την πρώτη χρονιά διοργάνωσης των εκδηλώσεων το 1982 συνεργάστηκε για τον καθορισμό του πλαισίου των εκδηλώσεων με τον τότε δραστήριο σύλλογο Νέων Επιστημόνων Μεσολογγίου.
Μάλιστα εκείνη τη χρονιά το 1982, τίμησε με την παρουσία του τις εκδηλώσεις ο τότε πρωθυπουργός Ανδρέας Παπανδρέου και σύσσωμο σχεδόν το Υπουργικό Συμβούλιο. Αξιοσημείωτο είναι ότι ήταν η προτελευταία φορά που Πρωθυπουργός παρέστη στις επετειακές εκδηλώσεις. Ο Ανδρέας Παπανδρέου ήταν ο τελευταίος πρωθυπουργός που δυο χρόνια μετά επισκέφθηκε και πάλι το Μεσολόγγι για την επέτειο της Εξόδου.
Ως επίλογο αυτής της αναδρομής θα κάνουμε μια αναφορά στην αείμνηστη συγγραφέα Ακακία Κορδόση και την ιστορικό Σπυριδούλα Αλεξανδροπούλου, για τις κατευθύνσεις που έδιναν ως μέλη του Πνευματικού Κέντρου Μεσολογγίου για τον καθορισμό του ύφους των εκδηλώσεων.
Κι αυτό διότι το 1982 η ευθύνη της διοργάνωσης περιήλθε στο Δήμο Ιεράς Πόλεως Μεσολογγίου από την τότε Νομαρχία. Θυμίζουμε ότι για να συμβεί αυτό από τη νέα τότε, κυβέρνηση του ΠΑ.ΣΟΚ. υπήρξε σχετικό αίτημα του τότε δημάρχου Κώστα Αντωνίου, ενώ την προηγούμενη χρονιά, η δημοτική αρχή διεκδικώντας την τέλεση του εορτασμού από τον δήμο απείχε από τις εκδηλώσεις.
Μάλιστα το 1981 ο δήμαρχος Μεσολογγίου Κώστας Αντωνίου ανήμερα της επετείου έθεσε το αίτημα στον πρόεδρο της Δημοκρατίας Κωνσταντίνο Καραμανλή, κατά την επίσημη υποδοχή του στο Δημαρχείο, τονίζοντας του τελειώνοντας την προσφώνηση: «Δυστυχώς κύριε πρόεδρε δεν θα σας ακολουθήσουμε, στο υπόλοιπο του προγράμματος, διότι δεν θέλουμε να αισθανόμαστε μουσαφίρηδες στο σπίτι μας».
Μάλιστα την ίδια χρονιά, με απόφαση του δημοτικού συμβουλίου σε ένδειξη διαμαρτυρίας δεν είχε γίνει λιτανεία της εικόνας της Εξόδου που υπάρχει στο Μεσολόγγι και για τις εκδηλώσεις είχε μεταφερθεί με σκάφος του πολεμικού ναυτικού ο αυθεντικός πίνακας του Θ. Βρυζάκη από την Εθνική Πινακοθήκη.
