Ας ξεκινήσουμε με κάποια στοιχεία που έχουν πολύ μεγάλη σημασία:
01 Ο μέσος όρος ηλικίας στην Ελλάδα είναι τα 45,6 έτη (αρνητικό ρεκόρ όλων των εποχών). Μέσα σε ένα χρόνο η Ελλάδα «γέρασε» κατά δύο χρόνια καθώς ο μέσος όρος ηλικίας του πληθυσμού πριν από δύο χρόνια ήταν τα 43,8 έτη.
02 Το 57,9% των νέων δηλώνει ότι θα μετανάστευε στο εξωτερικό αν έβρισκε δουλειά με καλύτερες αποδοχές και καλύτερες συνθήκες, σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα.
03 Με βάση τη Eurostat, η Ελλάδα κατείχε και τον Μάιο του 2022 την πρώτη θέση στην ανεργία των νέων στην Ευρώπη με ποσοστό 36,8%, περίπου δέκα ποσοστιαίες μονάδες μπροστά από τη δεύτερη Ισπανία (27,1%).
04 Το κόστος στέγασης (ενοίκιο και λογαριασμοί) ξεπερνά το 50% του διαθέσιμου εισοδήματος ενός μέσου νέου (τη στιγμή που ο ευρωπαϊκός μέσος όρος είναι 7,8% του διαθέσιμου εισοδήματος).
Στην Αιτωλοακαρνανία το φαινόμενο του brain drain είναι πιο έντονο και με βάση την τελευταία απογραφή παρατηρείται μεγάλη μείωση του πληθυσμού.
Πιο συγκεκριμένα, το επιστημονικό δυναμικό του νομού, ακόμη και στην περίπτωση που δεν φύγει για το εξωτερικό, συγκεντρώνεται στις μεγάλες πόλεις (Αθήνα, Θεσσαλονίκη, Πάτρα) για ένα καλύτερο μέλλον. Η φυγή των νέων δεν είναι φυσικό φαινόμενο και οφείλεται στα εξής:
α) Η τριτοβάθμια εκπαίδευση στον νομό είναι ουσιαστικά υπό διάλυση, τμήματα μετακινήθηκαν, συγχωνεύτηκαν και κάποια ακόμη καταργήθηκαν. Οι συνθήκες προσέλκυσης νέων επιστημόνων, διδακτόρων που θα ασχοληθούν με την έρευνα είναι ανύπαρκτες.
β) Τα νοσοκομεία Αγρινίου και Μεσολογγίου υπολειτουργούν, νέοι γιατροί δεν προσλαμβάνονται – ακόμη και αυτοί που το σκέφτονται δεν έχουν το κίνητρο της μόνιμης διαμονής. Η υγεία είναι κρίσιμη παράμετρος για την ανάπτυξη και την κοινωνική ευημερία μιας περιοχής και έχει αποδειχτεί ότι η μείωση των ανισοτήτων στην πρόσβαση στις υπηρεσίες υγείας έχει θετική επίπτωση στο ΑΕΠ μιας χώρας (1% μείωση των ανισοτήτων συμβάλλει σε αύξηση 0,15% του ΑΕΠ).
γ) Η έλλειψη συνεκτικού σχεδίου και χρηματοδοτικών εργαλείων μέσα από νέα προγράμματα και σχέδια βελτίωσης, καθώς επίσης και η συνεχής εκπαίδευση και κατάρτιση των νέων αγροτών και κτηνοτρόφων. Οι νέοι έχουν γνώσεις και μπορούν να ασχοληθούν με τον πρωτογενή τομέα, ο οποίος έχει μεγάλη πολλαπλασιαστική αξία σύμφωνα με τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ. Επίσης δεν αποτελεί μόνο ένεση στην παρατηρούμενη μείωση του πληθυσμού αλλά στοχεύει στην ηλικιακή ανανέωση του αγροτικού πληθυσμού. Επιπλέον, ο πολλαπλασιαστής απασχόλησης του αγροτικού τομέα είναι 4,7, που σημαίνει ότι αν κάποιος αποφασίσει να σταματήσει να είναι αγρότης, θα χάσουν τη δουλειά τους 4,7 εργαζόμενοι. Αν αντίστροφα προσελκυστεί κάποιος/α σε αγροτικό επάγγελμα θα δημιουργηθούν άλλες 4,7 θέσεις εργασίας.
δ) Η Αιτωλοακαρνανία είναι ίσως η μοναδική περιοχή στην Ευρώπη που έχει ένα από τα μεγαλύτερα λιμάνια, το δεύτερο σε μήκος αεροδρόμιο και ελάχιστα τα εκμεταλλεύεται σε σχέση με τις δυνατότητές τους. Μην ξεχνάμε ότι οι επενδύσεις σε έργα υποδομών έχουν σημαντικό οικονομικό πολλαπλασιαστή της τάξης του 1,8 x, ο οποίος μπορεί να ενισχύσει την κατανάλωση και τις επενδύσεις σε άλλους κλάδους.
Το brain drain στην Αιτωλοακαρνανία, όπως και στην υπόλοιπη χώρα, δεν είναι μη αναστρέψιμη κατάσταση. Χρειάζονται η πολιτική βούληση, η παρέμβαση και η αποτελεσματική δράση πάνω στα τέσσερα σημεία που αναφέρονται παραπάνω. Στοχευμένες πολιτικές από μια προοδευτική κυβέρνηση που θα έχει προτεραιότητα το νέο παραγωγικό μοντέλο που χρειάζεται η χώρα, την ανάπτυξη στην περιφέρεια και την ενίσχυση όλων των εισοδημάτων. Επένδυση τόσο σε υποδομές όσο και στο ανθρώπινο δυναμικό της χώρας και της περιοχής μας.
*Ο Μίλτος Ζαμπάρας είναι υποψήφιος βουλευτής Αιτωλοακαρνανίας με τον ΣΥΡΙΖΑ – ΠΣ
