Χιονοστιβάδα εξελίξεων καταγράφεται στο εσωτερικό του ΠΑΣΟΚ, ελάχιστα 24ωρα μετά τις ευρωεκλογές και την αποτυχημένη επιχείρηση της Χαριλάου Τρικούπη να κατακτήσει τη δεύτερη θέση στο πολιτικό σκηνικό.
Το ένα μετά το άλλο τα στελέχη που έχουν ευρεία απήχηση στις οργανώσεις και κυρίως στη βάση του κόμματος, βγαίνουν ανοιχτά υπέρ της εκλογής ηγεσίας μέχρι το φετινό Δεκέμβρη. Στέλνουν σήμα στη Χαριλάου Τρικούπη για την άμεση σύγκληση των οργάνων και για την οργάνωση στη συνέχεια της διαδικασίας εκλογής αρχηγού από τα μέλη και τους φίλους του κόμματος, ώστε να σπάσουν εγκαίρως τη συνθήκη της στασιμότητας και να συγκροτήσουν το «αντίπαλο δέος» απέναντι στην κυβερνητική παράταξη. Τη στιγμή που ο Νίκος Ανδρουλάκης επιλέγει να «παίξει καθυστέρηση»– όπως λένε στους συνομιλητές τους- επιταχύνουν ρυθμούς, βγαίνουν μπροστά και διεκδικούν με καλύτερους όρους το αναγκαίο restart.
Ο Νίκος Παπανδρέου, που επανεκλέχτηκε την περασμένη Κυριακή πρώτος ευρωβουλευτής του ΠΑΣΟΚ με 123.294 ψήφους, έθεσε ευθέως ζήτημα ηγεσίας, στόχευσε καθαρά προς τη Χαριλάου Τρικούπη επιρρίπτοντας ευθύνες στο Νίκο Ανδρουλάκη για την παραμονή του κόμματος στην τρίτη θέση, ζήτησε ανοιχτή εκλογή από τη βάση και απευθύνθηκε στους ανθρώπους της καλώντας τους να πάρουν την υπόθεση στα χέρια τους. «Οι ευθύνες στην πολιτική είναι αντικειμενικές. Την ευθύνη έχει η ηγεσία de facto και είναι αυτή η οποία απορρίφθηκε από το πολιτικό σώμα», τόνισε ο κ. Παπανδρέου με άρθρο του στο protothema.gr δηλώνοντας ότι «σε αυτή την κρίσιμη στιγμή για το κόμμα μας, το λόγο πρέπει να έχουν άμεσα οι φίλοι και τα μέλη, η αληθινή βάση του ΠΑΣΟΚ». Και αφού περιέγραψε τους λόγους που τον οδήγησαν σε αυτή την πρωτοβουλία εξήγησε ότι «τα προβλήματα μεγαλώνουν και η κοινωνία δεν μπορεί να περιμένει» και πρόσθεσε με νόημα ότι: «Η ιστορία τους απρόθυμους τους αφήνει πίσω». Συμπλήρωσε δε ότι στο ΠΑΣΟΚ για «διαδοχικές εκλογές επικράτησαν μικροπολιτικές, προσωποπαγείς και ευνοιοκρατικές στρατηγικές που οδήγησαν σε διαιρέσεις και που η κοινωνία στις πρόσφατες εκλογές, τις απέρριψε με κάθε τρόπο».
Το «χορό» των ηχηρών παρεμβάσεων για άμεσες πρωτοβουλίες άνοιξε νωρίτερα το πρωί ο Οδυσσέας Κωνσταντινόπουλος ο οποίος με επιστολή του στον Γραμματέα και το Πολιτικό Συμβούλιο του κόμματος, εισηγήθηκε μια «ισχυρή επανεκκίνηση» για να μην γίνει το ΠΑΣΟΚ το «ΚΚΕ του Κέντρου». Ο βουλευτής του ΠΑΣΟΚ και αντιπρόεδρος της βουλής στάθηκε στην ανάγκη παρουσίασης μιας εναλλακτικής πρότασης διακυβέρνησης και πρότεινε χωρίς περιστροφές προσφυγή στις εσωκομματικές κάλπες. «Χρειαζόμαστε μία ισχυρή επανεκκίνηση! Μία νέα ισχυρή νομιμοποιητική εντολή ώστε να κάνουμε πράξη το μεγάλο ΠΑΣΟΚ των προσδοκιών μας, με ηγεσία που να κινητοποιεί ευρύτερες κοινωνικές δυνάμεις», λέει χαρακτηριστικά ο κ. Κωνσταντινόπουλος και εξηγεί το σκεπτικό του για ένα restart ηγεσίας, πολιτικής και οργάνωσης στην παράταξη: «Ζητώ, λοιπόν, άμεσα, μέσα στην επόμενη εβδομάδα, να συγκληθούν τα όργανα του ΠΑΣΟΚ, και να αποφασίσουν το συγκεκριμένο χρονοδιάγραμμα: Οι καταστατικά προβλεπόμενες για το 2025 εκλογικές διαδικασίες για την ηγεσία της παράταξης, να επισπευστούν, ώστε μέχρι το τέλος του τρέχοντος έτους, να έχουν ολοκληρωθεί τόσο αυτές, όσο και το μετέπειτα Συνέδριο για την ανάδειξη των πολιτικών μας και την εκλογή των συλλογικών μας οργάνων».
Για τον Παύλο Γερουλάνο «τα πρόσωπα πρέπει να μπορούν να στηρίξουν την πολιτική», ενώ στο ερώτημα αν πρέπει να τεθεί θέμα ηγεσίας, επιλέγει να χαρακτηρίσει «καλοδεχούμενη» την επιστολή του βουλευτή του ΠΑΣΟΚ, Οδυσσέα Κωνσταντινόπουλου. Ο κ. Γερουλάνος είναι από τα πρόσωπα που, σύμφωνα με πληροφορίες εξετάζει σοβαρά το ενδεχόμενο να διεκδικήσει την ηγεσία του ΠΑΣΟΚ όταν κινηθούν οι διαδικασίες στα όργανα. Πολύ κοντά στο να κάνει το βήμα της διεκδίκησης της ηγεσίας είναι ο Μανώλης Χριστοδουλάκης, ο οποίος δέχεται πιέσεις από στελέχη του ΠΑΣΟΚ να βγει μπροστά και απέναντι στην υποψηφιότητα Ανδρουλάκη. Το μετεκλογικό παζλ του ΠΑΣΟΚ έχει στα χέρια του και εξετάζει ο Χάρης Δούκας ο οποίος – σύμφωνα με έμπειρα στελέχη- βρίσκεται ή στο δρόμο της καθόδου στην εσωκομματική αρένα. Κανείς ωστόσο μέχρι στιγμής δεν βάζει στοίχημα για το πόσοι και ποιοι θα αναμετρηθούν στις επόμενες κάλπες που θα στηθούν στο ΠΑΣΟΚ- ούτε και αν οι διαβουλεύσεις στο παρασκήνιο μπορεί να σημαίνουν την απόσυρση του χ υπέρ του ψ υποψηφίου. Στη Χαριλάου Τρικούπη για παράδειγμα προσπαθούν να πείσουν τους συνομιλητές τους ότι οι πράσινες κάλπες θα στηθούν όχι νωρίτερα από το φθινόπωρο του 2025 κι ότι στο ενδιάμεσο ο Νίκος Ανδρουλάκης θα έχει βρει την κατάλληλη βαλβίδα εκτόνωσης, με πρωτοβουλίες που πάντως δεν έχει επί του παρόντος γνωστοποιήσει.
Τη σύγκληση των οργάνων τώρα για να πουν εκεί ό,τι έχουν να πουν ζητούν ωστόσο σχεδόν όλα τα στελέχη και οι βουλευτές, γνωρίζοντας ότι η πλευρά Ανδρουλάκη ελέγχει αριθμητικά Πολιτικό Συμβούλιο και Κεντρική Επιτροπή. «Δεν υπάρχει αριθμητική στην πολιτική», λέει ο κ. Γερουλάνος αναφερόμενος και στα σενάρια για συνενώσεις κομμάτων στην κεντροαριστερά, που άρχισαν να κυκλοφορούν από την επομένη των εκλογών. Ο Μιχάλης Κατρίνης δηλώνει ότι «δεν είναι κανένας στο απυρόβλητο», ότι «πρέπει να γίνει άμεσα μια ανοιχτή πολιτική συζήτηση, χωρίς ανθρωποφαγία» και μιλώντας στο ραδιόφωνο του ΣΚΑΙ υπογραμμίζει με νόημα ότι «όλα τα στελέχη έδωσαν σκληρή εκλογική μάχη και τώρα εκφράζουν την αγωνία τους για την παράταξη».
Ο Απόστολος Πάνας, βουλευτής Χαλκιδικής, μιλώντας στο Talk Radio σημείωσε μεταξύ άλλων πως η «επιστολή Κωνσταντινόπουλου εκφράζει μια αυθεντική αγωνία» και συμπλήρωσε πως «σε πολιτικό επίπεδο συμφωνώ με τις διαπιστώσεις». Όχι – συμπλήρωσε- σε παραλυτική εκκρεμότητα, αλλά όχι και σε μακρά εσωστρέφεια: πρέπει να αποφασίσουμε αν θα συνεχίσουμε να είμαστε ένα μικρομεσαίο κόμμα η αν θα διαμορφώσουμε ένα μέτωπο πλειοψηφικού ρεύματος».
Την ίδια ώρα η ηγεσία της Χαριλάου Τρικούπη «ζυγίζει» τις εξελίξεις προκειμένου να καταλήξει στην ημέρα σύγκλησης του Πολιτικού Συμβουλίου. Προσανατολίζεται να συνεδριάσει το όργανο την Τετάρτη, ώστε μέχρι τότε να κερδίσει χρόνο για τη διαχείριση του αιφνιδιαστικού κύματος αντιδράσεων. Τα στελέχη πάντως του Πολιτικού Συμβουλίου και της κοινοβουλευτικής ομάδας δεν έχουν λάβει ακόμη πρόσκληση για την πρώτη και καθοριστικής σημασίας συνεδρίαση των οργάνων, ενώ ο Νίκος Ανδρουλάκης επιλέγει να ανταλλάσσει απόψεις μόνο με συγκεκριμένο πυρήνα «προεδρικών» και συνεργατών του. Αυτό τουλάχιστον υποστηρίζουν προβεβλημένα στελέχη του κόμματος, που επιμένουν για την ανάγκη μιας ειλικρινούς, συντεταγμένης και ουσιαστικής συζήτησης, χωρίς «παράθυρα» υπεκφυγών.
Οι εξελίξεις θυμίζουν «ανοιχτό πόλεμο» καθώς κύκλοι της Χαριλάου Τρικούπη σπεύδουν να επιτεθούν σε στελέχη που ζητούν γρήγορο χρονοδιάγραμμα, ανταπαντούν ότι το καταστατικό θα ακολουθηθεί κατά γράμμα και εννοούν ότι κάλπες για την εκλογή ηγεσίας δεν θα στηθούν πριν από το φθινόπωρο του 2025. «Το ΠΑΣΟΚ έχει ανάγκη από κινήσεις εξωστρέφειας, κάτι που δεν υπηρετούν επισπεύδουσες και συντονισμένες δημόσιες παρεμβάσεις από εκείνους, που δήθεν ομνύουν στις θεσμικές λειτουργίες των οργάνων. Δεν θα επιτρέψουμε να βυθιστεί η παράταξη στην εσωστρέφεια και ό,τι χτίστηκε με κόπους και θυσίες τα τελευταία χρόνια, να χαθεί σε λίγες μέρες», υποστηρίζουν κύκλοι της Χαριλάου Τρικούπη και παραπέμπουν στη «δίκαιη αποτίμηση του εκλογικού αποτελέσματος για να βγουν γόνιμα συμπεράσματα και να οικοδομηθεί η στρατηγική του κόμματος και οι κινήσεις για την ανασυγκρότηση της δημοκρατικής παράταξης.»
Από το βράδυ των εκλογών αρκετά στελέχη παραδέχθηκαν ότι το ΠΑΣΟΚ απέτυχε να κατακτήσει το στόχο του, αφού ο ΣΥΡΙΖΑ διατήρησε τη δεύτερη θέση έστω και αν κατέγραψε μικρότερο ποσοστό σε σχέση με τις εθνικές εκλογές. Το ΠΑΣΟΚ αύξησε κατά μία μονάδα το ποσοστό του αλλά δεν έκανε το «άλμα» , που θα του επέτρεπε στη συνέχεια να διεκδικήσει με αξιώσεις την πρωτοκαθεδρία στην κεντροαριστερά. «Δεν πανηγυρίζουμε», συμφώνησε και ο Νίκος Ανδρουλάκης το βράδυ της Κυριακής έχοντας στο πλευρό του στενούς του συνεργάτες στη Χαριλάου Τρικούπη. Βουλευτές εκείνη την ώρα στα τηλεοπτικά πάνελ συνέχιζαν να δέχονται ερωτήσεις για το τι έφταιξε και έχασαν τη μάχη της δεύτερης θέσης. «Όλα θα τεθούν στο τραπέζι των συζητήσεων», απαντούσε η Νάντια Γιαννακοπούλου, ενώ ο Παύλος Γερουλάνος προϊδέαζε για την πλήρη ανάπτυξη της θέσης του στις κομματικές συνεδριάσεις. Η επιλογή ωστόσο του Νίκου Ανδρουλάκη να μιλήσει όσον αφορά στο εκλογικό αποτέλεσμα για ασσυμετρία μεταξύ Αττικής και περιφέρειας αντιμετωπίστηκε από τον βουλευτή της Α’ Αθήνας και όχι μόνο ως μια προσπάθεια της Χαριλάου Τρικούπη να αναζητήσει ευθύνες στο σώμα της κοινοβουλευτικής ομάδας. “Όλοι ιδρώσαμε τη φανέλα”, δήλωσε χθες το βράδυ ο κ. Γερουλάνος ο οποίος με ανάρτησή του στο facebook υποστήριξε ότι όλοι οι συνάδελφοί του βουλευτές στην Αττική εργάστηκαν συλλογικά και σκληρά και κατάφεραν να ενισχύσουν τη δύναμη του ΠΑΣΟΚ. Υπογράμμισε επίσης ότι θα μιλήσει στα θεσμικά όργανα του κόμματος, όταν συνεδριάσουν για το πως και τι οδήγησε στο αποτέλεσμα της 9ης Ιουνίου. Και σημείωσε με νόημα κάνοντας υπαινικτική αλλά ταυτόχρονα σφοδρή επίθεση στην ηγεσία: «Θα πάμε μπροστά μόνο όταν στεκόμαστε συλλογικά, παραδεχόμαστε και αναγνωρίζουμε όταν γίνεται δουλειά και δεν ψάχνουμε να ρίξουμε την ευθύνη, χωρίς να κάνουμε σωστή εκτίμηση της πραγματικότητας.»
Η κίνηση Ανδρουλάκη υπέρ Μανιάτη
Ο Νίκος Παπανδρέου είχε από την προεκλογική περίοδο ξεκαθαρίσει μέσω των δημόσιων παρεμβάσεων ότι η δεύτερη θέση και ένα ισχυρό εκλογικό ποσοστό δεν μπορεί παρά να είναι ο στόχος όλων. Ο κ. Παπανδρέου εκλέχτηκε πρώτος και με διαφορά από τον Γιάννη Μανιάτη στην ευρωβουλή και ως εκ τούτου θα αναλάμβανε -σύμφωνα με στελέχη του ΠΑΣΟΚ- και επικεφαλής της τριμελούς ευρωομάδας του κόμματος (την τριάδα συμπληρώνει ο Σάκης Αρναούτογλου). Όμως από χθες το βράδυ άρχισε να κυκλοφορεί με ταχύτητα στα «πράσινα» γραφεία η φήμη ότι ο Νίκος Ανδρουλάκης θα ορίσει επικεφαλής της ευρωομάδας τον Γιάννη Μανιάτη και όχι ως είθισται για τα κοινοβουλευτικά πράγματα των Βρυξελλών τον πρώτο σε «σταυρούς» ευρωβουλευτή. Οι καλά γνωρίζοντες λένε ότι ο Νίκος Παπανδρέου, με ή χωρίς το ρόλο του επικεφαλής της ευρωομάδας, είχε αποφασίσει να μιλήσει ανοιχτά για το αποτύπωμα του ΠΑΣΟΚ στις ευρωεκλογές και τις πρωτοβουλίες που πρέπει να αναλάβουν κυρίως οι άμεσα ενδιαφερόμενοι στο κόμμα. Έγκυρες πληροφορίες αναφέρουν ότι ετοιμάζονται και άλλα στελέχη να δημοσιοποιήσουν τις απόψεις τους, χωρίς να διευκρινίζουν, αν θα το κάνουν πριν ή μετά τις συνεδριάσεις των οργάνων.
Ανοιχτό παραμένει για πολλούς στο ΠΑΣΟΚ και το θέμα με τον Γραμματέα του κόμματος, ο οποίος έχασε τη μάχη των ευρωεκλογών και άρα -όπως λένε- τη νομιμοποίηση για να συνεχίσει από την ίδια θέση τον αγώνα ανασυγκρότησης της παράταξης. Ο Ανδρέας Σπυρόπουλος πάντως εξέφρασε με δήλωσή του την πρόθεσή του να συνεχίσει τη μάχη- και κάπως έτσι, εξηγούσαν στελέχη, προσπάθησε να κλείσει επί του παρόντος τη συζήτηση γύρω από το σενάριο της παραίτησής του και της εκλογής νέου Γραμματέα. Θα θελήσει ο Νίκος Ανδρουλάκης να προωθήσει την εκλογή ενός στελέχους από το προεδρικό μπλοκ ή θα αναζητήσει πρόσωπο κοινής αποδοχής; Είναι ένα από τα ερωτήματα που επικρατούν στις κατ’ ιδίαν συζητήσεις στελεχών τα τελευταία 24ωρα. Το άλλο ερώτημα που απασχόλησε τα στελέχη του ΠΑΣΟΚ ήταν αν το κόμμα προτίθεται όντως να συμπράξειμε τη Νέα Αριστερά και μάλιστα με πρωτοβουλία που έχει ήδη λάβει ο Νίκος Ανδρουλάκης. Η επίσημη αντίδραση της Χαριλάου Τρικούπη ήταν ότι δεν έχουν έδαφος αυτές οι φήμες κι ότι η κεντροαριστερά μπορεί να περιμένει, καθώς προηγείται η ανάλυση του εκλογικού αποτελέσματος. Το σχόλιο της Χαριλάου Τρικούπη έχει ως εξής: «Τα σενάρια, που είδαν το φως της δημοσιότητας, είναι ανεδαφικά. Το ΠΑΣΟΚ πορεύεται στο προσκήνιο και όχι με παρασκηνιακές συμφωνίες. Αυτή την ώρα προτεραιότητα είναι η αποτίμηση του εκλογικού αποτελέσματος. Η συζήτηση για την κεντροαριστερά είναι μια πολύ σοβαρή υπόθεση και δεν θα επιτρέψουμε να εκφυλιστεί. Η Νέα Αριστερά αντέδρασε πρώτη και με καθαρό λόγο. «Η κρίση του πολιτικού συστήματος και πολύ περισσότερο της Αριστεράς και του προοδευτικού χώρου δεν μπορεί να ξεπεραστεί με τακτικισμούς και διαρροές», τόνισαν στελέχη της προσθέτοντας ότι: «Τα σενάρια περί παρασκηνιακών συζητήσεων και ακύρωσης της αυτόνομης πορείας της Νέας Αριστεράς, που αντιμετωπίσαμε και προεκλογικά, είναι παντελώς αβάσιμα. Έχουμε απαντήσει ξεκάθαρα ότι για εμάς η Αριστερά δεν είναι σημαία ευκαιρίας. Γελιούνται όσοι νομίζουν ότι θα εργαλειοποιήσουν τη Νέα Αριστερά για τα εσωκομματικά τους ζητήματα».
Σε κάθε περίπτωση η συνεδρίαση του Πολιτικού Συμβουλίου θεωρείται καθοριστικής σημασίας, καθώς θα τοποθετηθούν κορυφαία στελέχη του κόμματος απ όλες τις τάσεις. Μέλος του οργάνου εκλέχτηκε όταν στήθηκαν κάλπες για παράδειγμα και ο Χάρης Καστανίδης, πουθέτει ζήτημα διαλόγου και συνεργασίας των δυνάμεων της κεντροαριστεράς, πέρα και έξω από τις ηγεσίες τους. Ο Χρήστος Σπίρτζης, που προέρχεται από το ΠΑΣΟΚ και διετέλεσε υπουργός του ΣΥΡΙΖΑ μίλησε για ήττα της Κουμουνδούρου στις ευρωεκλογές και επανέλαβε την πρότασή του: «όλα τα στελέχη και τα μέλη των προοδευτικών κομμάτων πρέπει να βάλουν στην άκρη τακτικισμούς και φιλοδοξίες να δουν το πραγματικό πρόβλημα για να πάμε σε μια άλλη μέρα, σε μια μέρα που ο προοδευτικός κόσμος θα έχει μια εναλλακτική πολιτική προοδευτική πρόταση». Μάλιστα στην ερώτηση αν πιστεύει ότι ο Αλέξης Τσίπρας και ο Γιώργος Παπανδρέου μπορούν να παίξουν ρόλο στην συμπόρευση των προοδευτικών κομμάτων, απάντησε: «Οι δύο πρώην πρωθυπουργοί μπορούν να συμβάλουν καθοριστικά στο να βρούμε και τους κανόνες και το πολιτικό πλαίσιο και τις παρεμβάσεις, προκειμένου να γίνει αυτή η στενή συνεργασία για να μην πω και συνένωση».
