Οικονομικό πακέτο ύψους 1,5 δισ. ευρώ με κύρια στόχευση τη μεσαία τάξη, που σήκωσε δυσανάλογο βάρος την τελευταία δεκαετία, ετοιμάζεται να ανακοινώσει ο Κυριάκος Μητσοτάκης από το βήμα της ΔΕΘ στις αρχές Σεπτεμβρίου. Το πακέτο θα αφορά φοροελαφρύνσεις, αυξήσεις αποδοχών κυρίως σε ένστολους, μέτρα ανακούφισης από την ακρίβεια, παρεμβάσεις για το Στεγαστικό, στοχευμένες ενισχύσεις και κίνητρα σε τομείς όπου το κράτος οφείλει να παρέμβει.
Το τελικό δημοσιονομικό βάρος για το 2026 αναμένεται να είναι μεγαλύτερο και ενδέχεται να ξεπεράσει τα 2 δισ. ευρώ. Το οικονομικό επιτελείο σχεδιάζει, όπως έγινε και φέτος, ένα δεύτερο πακέτο μέτρων για τον Απρίλιο του 2026, το οποίο θα εξαρτηθεί από την πορεία της ανάπτυξης και το πρωτογενές έλλειμμα-πλεόνασμα του 2025 μετά την επικύρωση των στοιχείων από την Eurostat.
Στα εναλλακτικά σενάρια έχουν συγκεντρωθεί πάνω από 100 προτάσεις που επεξεργάστηκαν τα υπουργεία στις συσκέψεις που ξεκίνησαν από τον Ιούλιο. Από αύριο στο Μαξίμου ο πρωθυπουργός μαζί με το οικονομικό επιτελείο και τους στενούς του συνεργάτες θα αξιολογήσουν και θα οριστικοποιήσουν τα μέτρα έως τα τέλη Αυγούστου 2025.
Η δέσμη παρεμβάσεων που θα ανακοινώσει ο πρωθυπουργός σχεδιάζεται με ορίζοντα διετίας (μέχρι τις επόμενες εθνικές εκλογές) και περιλαμβάνει:
Πρώτον: Εξειδίκευση και εφαρμογή νέων παροχών και μέτρων, τα οποία ανακοινώθηκαν τον Απρίλιο φέτος, αλλά δεν προβλέπονταν στον Προϋπολογισμό του 2025 που ψηφίστηκε τον Δεκέμβριο. Αυτά θα εφαρμοστούν άμεσα, πριν από το τέλος του έτους.
Δεύτερον: Νέα μέτρα που θα ανακοινωθούν για πρώτη φορά στη ΔΕΘ. Αυτά θα εφαρμοστούν από τον Οκτώβριο του 2025 ή τον Ιανουάριο του 2026.
Τρίτον: Μέτρα «μετά τη ΔΕΘ», που θα ανακοινωθούν για να εφαρμοστούν μετά τον Μάρτιο του 2026, όταν επικυρωθούν από τις Βρυξέλλες οι επιδόσεις της οικονομίας του 2025.
Φορολογικές ελαφρύνσεις
Στο επίκεντρο των μέτρων βρίσκεται η ελάφρυνση της μεσαίας τάξης, δηλαδή νοικοκυριών με εισοδήματα έως 50.000 ευρώ, καθώς η συγκεκριμένη κατηγορία πολιτών πιέστηκε περισσότερο την εποχή των μνημονίων, αλλά και δοκιμάζεται μετά τις διαδοχικές νέες κρίσεις που ανακύπτουν. Σε ένα ρεαλιστικό σενάριο, το συνδυαστικό «κέρδος στην τσέπη» από φοροελαφρύνσεις, μισθολογικές αυξήσεις, ενισχύσεις στέγασης (πάνω από 40 μέτρα συνολικά) θα κυμαίνεται από 300 έως 2.000 ευρώ τον χρόνο για πάνω από 4 εκατομμύρια εργαζομένους, επαγγελματίες, συνταξιούχους και ιδιοκτήτες ακινήτων. Το σχέδιο της κυβέρνησης έχει λάβει το πράσινο φως από την Κομισιόν ότι δεν παραβιάζει δημοσιονομικά όρια και κανόνες. Ετσι, δεν απειλείται η σταθερότητα της εθνικής οικονομίας εν αναμονή των θετικών εκθέσεων από την Κομισιόν και τους διεθνείς οργανισμούς, αλλά και τις αναβαθμίσεις που έχει ανάγκη η χώρα μας από τους οίκους αξιολόγησης (Moody’s στις 19 Σεπτεμβρίου, Standard and Poor’s στις 18 Οκτωβρίου, Fitch τον Νοέμβριο κ.ο.κ.).
Σε αυτή την κατεύθυνση η κυβέρνηση φαίνεται να εγκαταλείπει οριστικά τις εισηγήσεις για τιμαριθμοποίηση της φορολογικής κλίμακας, δηλαδή την αυτόματη ετήσια προσαρμογή των κλιμακίων φόρου εισοδήματος με βάση τον πληθωρισμό. Ο λόγος είναι ότι κρίθηκε πως αν μια χρονιά ο πληθωρισμός επιμείνει (αυξήθηκε σε 3,1% τον Ιούλιο και είχε φτάσει και στο 9% προ ολίγων ετών), το δημοσιονομικό κόστος υλοποίησης του μέτρου θα έφτανε στο 1 δισ. τον χρόνο, απειλώντας τον προϋπολογισμό και την οικονομική σταθερότητα της χώρας. Επίσης αποκρούουν τις εισηγήσεις για επαναφορά των δώρων στις συντάξεις και στο Δημόσιο, που θα κόστιζαν 3 και 5 δισ. ευρώ τον χρόνο αντίστοιχα, ενώ αποκλείουν νέες μειώσεις ΦΠΑ και τη θέσπιση φορολογικών αντικινήτρων (φόρος αδράνειας) σε σπίτια που παραμένουν κλειστά αντί να διατεθούν προς ενοικίαση.
Σε αντιστάθμισμα, το οικονομικό επιτελείο προκρίνει μια γενναία -αλλά εφάπαξ και όχι επαναλαμβανόμενη κάθε χρόνο- αλλαγή της φορολογικής κλίμακας, που θα δίνει ανάσα σε μεσαία εισοδήματα έως 50.000 ευρώ τον χρόνο, με έμφαση σε οικογένειες με παιδιά. Οι αλλαγές θα ισχύσουν για τα εισοδήματα που θα αποκτηθούν από 1.1.2026 και θα δηλωθούν το 2027. Ετσι, οι μισθωτοί και οι συνταξιούχοι θα δουν άμεσο όφελος -λόγω μείωσης στην παρακράτηση φόρου- σε κάθε πληρωμή τους από τον Ιανουάριο του 2026. Το συνολικό ετήσιο όφελος από φόρους για μεσαία εισοδήματα έως 40.000 ή 50.000 ευρώ εκτιμάται ότι θα φτάνει για πολλούς τα 1.500 ή και 2.000 ευρώ σε δωδεκάμηνη βάση, δηλαδή σχεδόν έναν ολόκληρο μεσαίο μισθό. Τα επιμέρους σενάρια που εξετάζονται περιλαμβάνουν πολλές και σημαντικές αλλαγές στη φορολογική κλίμακα, που σχεδιάζεται να ισχύσουν ακόμη και ταυτόχρονα.
Συγκεκριμένα:
■ Δημιουργία ενός χαμηλότερου ενδιάμεσου φορολογικού συντελεστή 15% στο τμήμα του εισοδήματος από 10.001 έως 16.000 ευρώ τον χρόνο. Στόχος είναι να εξομαλυνθεί η εκτίναξη φόρου που προκύπτει σήμερα για όποιον περνά από τον συντελεστή 9% (στα εισοδήματα έως 10.000 ευρώ) στον συντελεστή 22%. Από μόνο του το συγκεκριμένο μέτρο μπορεί να αποφέρει ετήσια ελάφρυνση έως 420 ευρώ για μισθωτούς ή συνταξιούχους που ζουν με μηνιαίο εισόδημα από 1.000 ευρώ και πάνω καθαρά.
■ Αναπροσαρμογές και στα ανώτερα κλιμάκια, αλλά και στον ανώτατο συντελεστή φόρου εισοδήματος. Σήμερα, ο υψηλός συντελεστής φτάνει στο 44%, αλλά ενεργοποιείται για εισοδήματα από 40.000 ευρώ και άνω. Πιάνει δηλαδή μισθούς από 2.850 ευρώ τον μήνα, επίπεδο που θεωρείται σχετικά χαμηλό πλέον για τα δεδομένα μιας μεσαίας τάξης οικογένειας. Εξετάζεται έτσι να ξεκινά από τα 45.000 ή 50.000 ευρώ και άνω ή να μειωθεί κατά 2 έως 4 ποσοστιαίες μονάδες, στο 42% ή στο 40% ενδεχομένως. Στην τσέπη μια τέτοια μείωση θα απέφερε επιπλέον 1.000 έως 2.000 ευρώ ετησίως (αναλόγως πώς τελικώς θα εφαρμοστεί) για εισοδήματα πάνω από 40.000 ή και 50.000 ευρώ τον χρόνο.
■ Αλλαγή στα κλιμάκια και τους συντελεστές μπορεί να συμπαρασύρει προς τα πάνω και το (έμμεσο) αφορολόγητο μισθωτών, συνταξιούχων και αγροτών που έχει καθηλωθεί στα 8.636 ευρώ για τον άγαμο, στα 9.500 ή 10.000 ευρώ ενδεχομένως. Αυτή η αλλαγή έχει συμβολικό, αλλά και πρακτικό στόχο: η μείωση του αφορολόγητου στα 8.636 ευρώ επιβλήθηκε ως μνημονιακό μέτρο το 2016 και είχε ως αποτέλεσμα να πληρώνουν φόρο εισοδήματος ακόμα και εργαζόμενοι που ζουν με μόλις 620 ευρώ τον μήνα. Εξαιτίας της, 2 εκατομμύρια νοικοκυριά βλέπουν τις αυξήσεις μισθών που πήραν την τελευταία πενταετία να ψαλιδίζονται από το εξαιρετικά χαμηλό αφορολόγητο όριο. Η πίεση της ακρίβειας ενισχύει τις προθέσεις για αντιμετώπιση της φορολογικής παγίδας που δημιουργούν οι συνεχείς αυξήσεις στον κατώτατο μισθό. Η αύξηση του αφορολόγητου θα πρόσθετε άλλα 100-120 ευρώ ετησίως στο καθαρό εισόδημα των φορολογουμένων.
■ Εναλλακτικά και στοχευμένα, όμως, εξετάζεται να δοθεί μεγαλύτερο αφορολόγητο μόνο σε οικογένειες με παιδιά, πέρα από τα 1.000 ευρώ ανά παιδί που ισχύουν ήδη από το 2024. Συνδυαστικά, το αφορολόγητο για οικογένειες με παιδιά μπορεί να ξεκινά από 11.000 ευρώ και άνω, προσφέροντας ενισχυμένα οφέλη επιπλέον 150-220 ευρώ για κάθε παιδί. Σήμερα, το αφορολόγητο για οικογένεια με ένα παιδί φτάνει στα 10.000 ευρώ, για δύο παιδιά στα 11.000 ευρώ και με τρία παιδιά στα 12.000 ευρώ.
■ Επιπλέον, το φορολογικό πακέτο εισάγει και σταδιακό κούρεμα τεκμηρίων διαβίωσης. Εξετάζεται εξορθολογισμός και μείωσή τους κατά 30%, σταδιακά ενδεχομένως, έως το 2027. Η εξέλιξη αυτή θα δώσει ανάσα σε πάνω από 1,5 εκατομμύριο νοικοκυριά -στην πλειονότητά τους μισθωτοί και συνταξιούχοι- που πληρώνουν πρόσθετο φόρο περί τα 300 ευρώ οι περισσότεροι για φορολογητέα εισοδήματα που υπολογίζει διά νόμου η Εφορία, αλλά στην πραγματικότητα δεν τα έχουν.
Συνταξιούχοι
Η αρχική εισήγηση για τους συνταξιούχους προέβλεπε την πλήρη κατάργηση της προσωπικής διαφοράς, μέσω ενσωμάτωσής της στις κύριες συντάξεις, ώστε περίπου 500-600 χιλιάδες παλαιοί συνταξιούχοι που το 2016 έπεσαν θύματα του νόμου Κατρούγκαλου να αρχίσουν να παίρνουν και εκείνοι την ετήσια αύξηση που ανακοινώνεται κάθε χρόνο – καθώς έως τώρα γι’ αυτούς συμψηφίζεται και απλώς μειώνει την προσωπική διαφορά στη σύνταξή τους σταδιακά μέχρι να μηδενιστεί. Το εναλλακτικό -αλλά επικρατέστερο- σενάριο, πάντως, συνδυάζει τη μερική ή και πλήρη κατάργηση της προσωπικής διαφοράς στις συντάξεις. Ακολουθεί τη λογική του μέτρου που εφαρμόστηκε φέτος στους εν ενεργεία δημοσίους υπαλλήλους που έχουν προσωπική διαφορά στους μισθούς τους. Δηλαδή όσοι εργαζόμενοι έχουν μέχρι 300 ευρώ προσωπική διαφορά, η ετήσια αύξηση δεν συμψηφίζεται αλλά τη λαμβάνουν κανονικά στον μισθό τους. Επειδή όμως η μέση προσωπική διαφορά στις συντάξεις είναι μικρότερη από εκείνη των εν ενεργεία δημοσίων υπαλλήλων, το όριο αυτό θα τεθεί χαμηλότερα, στα 150 ή 200 ευρώ ενδεχομένως.
Επιπλέον, οι συνταξιούχοι αναμένεται να λάβουν από φέτος και ένα νέο μόνιμο επίδομα, πέραν της καθιερωμένης ετήσιας αύξησης 2,3%-2,4%, που συνδέεται με τον πληθωρισμό και το ΑΕΠ. Το επίδομα των 250 ευρώ θα δίνεται τον Νοέμβριο από φέτος και κάθε χρόνο. Αν και μόνιμο μέτρο που έχει εξαγγελθεί από τον Απρίλιο φέτος, καταβάλλεται προσπάθεια να αναπροσαρμοστεί και να αυξηθεί ώστε να φτάνει στα 300 ευρώ ενδεχομένως. Το μέτρο αφορά περίπου 1,1 εκατομμύριο συνταξιούχους και 350.000 δικαιούχους από ευάλωτες ομάδες. Δικαιούχοι είναι άγαμοι με ετήσιο εισόδημα έως 14.000 ευρώ (μισθός ή σύνταξη έως 1.000 ευρώ τον μήνα) και περιουσία έως 200.000 ευρώ για άγαμους ή εισόδημα έως 26.000 ευρώ και περιουσία 300.000 ευρώ για έγγαμους.
Μισθοί
Σημαντικές αυξήσεις αναμένεται να εξαγγελθούν για τους εργαζόμενους στις Ενοπλες Δυνάμεις και στο Δημόσιο γενικότερα. Συγκεκριμένα:
■ Νέο μισθολόγιο στις Ενοπλες Δυνάμεις. Αν και έχει προαναγγελθεί, δεν έχει εξειδικευτεί και ανακοινωθεί ακόμα επακριβώς, πώς και πόσο πολύ θα ωφελήσει. Εκτιμάται ότι θα αποφέρει έως και μισό μισθό επιπλέον ετησίως για αρκετά στελέχη.
■ Αύξηση στον κατώτατο, αν και δεν θα προαναγγελθεί, καθώς οι τελικές αποφάσεις θα ανακοινωθούν τον Μάρτιο: από 1ης Απριλίου 2026 ο κατώτατος μισθός στον ιδιωτικό τομέα αναμένεται να αυξηθεί από τα 880 ευρώ στα 915 ή 920 ευρώ μεικτά, αύξηση που θα αντιστοιχεί σε 250-300 ευρώ τον χρόνο για πάνω από 1 εκατομμύριο εργαζομένους στον ιδιωτικό τομέα, οι οποίοι αμείβονται με βάση τον κατώτατο, με συλλογική σύμβαση ή με επιδόματα που συνδέονται -και αυξάνονται- με τον εκάστοτε κατώτατο μισθό.
■ Αυξήσεις για όλους στο Δημόσιο: Από την 1η Απριλίου 2026 προβλέπεται νέα οριζόντια αύξηση 35-40 ευρώ μεικτά μηνιαίως (περίπου 200-250 ευρώ τον χρόνο καθαρά επιπλέον) σε όλους τους μισθούς. Οι αυξήσεις συνδέονται με την πορεία του κατώτατου μισθού στον ιδιωτικό τομέα, με στόχο ο εισαγωγικός μισθός στο Δημόσιο να φτάσει τα 950 ευρώ έως το 2027. Για τις επιπτώσεις από την ακρίβεια η κυβέρνηση επιλέγει την περαιτέρω αύξηση του κατώτατου μισθού και ειδικά μέτρα στήριξης όπου και όταν οι συνθήκες το απαιτήσουν.
Επαγγελματίες
Μέρος του πακέτου περιλαμβάνει και αλλαγές στα τεκμήρια επαγγελματιών και αυταπασχολουμένων με στόχο τη δικαιότερη κατανομή των φορολογικών βαρών. Θα εξαγγελθούν νέες στοχευμένες παρεμβάσεις και διορθώσεις στο τεκμαρτό εισόδημα, είτε αυτές αφορούν οριζόντια ολόκληρους επαγγελματικούς κλάδους με σημαντικές ιδιαιτερότητες στη λειτουργία τους (π.χ. σχολικά κυλικεία), είτε γεωγραφικές περιοχές της χώρας, όπως δήμους ή κοινότητες με κάτω από 500 κατοίκους, όπου οι επαγγελματίες έχαναν τις ειδικές εκπτώσεις (έως 50%) που προβλέπονται από τον νόμο επειδή με βάση τον «Καλλικράτη» έχουν υπαχθεί διοικητικά σε ευρύτερες δημοτικές ενότητες με μεγαλύτερο πληθυσμό. Ετσι, περισσότεροι επαγγελματίες θα φορολογούνται για σημαντικά χαμηλότερο τεκμαρτό εισόδημα, πληρώνοντας πλέον και λιγότερο φόρο. Παράλληλα οι επαγγελματίες θα ωφεληθούν από την αλλαγή των κλιμακίων και το κούρεμα των δαπανών διαβίωσης, που θα αποφέρει αυτόματα ελάφρυνση 300-500 ευρώ στον φόρο που επιβάλλει η Εφορία με τεκμήριο το σπίτι όπου διαμένουν ή το αυτοκίνητο, τα σκάφη κ.λπ.
