Ως Διευθύντρια του 1ου Γυμνασίου Μεσολογγίου, της ιστορικής “Παλαμαϊκής Σχολής”, αισθάνομαι την ανάγκη να απευθυνθώ σε εσάς για ένα ζήτημα που, αν και γνωστό σε όλους τους αρμόδιους φορείς, εξακολουθεί να παραμένει άλυτο και να στιγματίζει την εκπαίδευση της Ιερής Πόλης Μεσολογγίου: το κτηριακό πρόβλημα του σχολείου μας. Οι μαθητές μας στεγάζονται, εδώ και δεκαετίες, σε προκατασκευασμένες αίθουσες (ΤΟΛ), ενώ η “Παλαμαϊκή Σχολή”, μνημείο πολιτιστικής κληρονομιάς, στέκει ερειπωμένη απέναντί μας.
Στο σχολικό μας συγκρότημα, δίπλα στην Παλιά Παλαμαϊκή, υπάρχει ένα κεντρικό κτήριο, ένα Γυμναστήριο (στο οποίο αθλούνται εκτός από τους μαθητές μας και μέλη αθλητικών Συλλόγων της πόλης μας) και τρία συγκροτήματα προκάτ-τολ τα οποία στεγάζουν την πλειονότητα των μαθητών μας.
Τα tol χρησιμοποιούνται για 20 χρόνια και το προκατασκευασμένο κτήριο για περισσότερα από 35 ενώ, σύμφωνα όμως με τη νομοθεσία, θα έπρεπε το πολύ μέχρι πέντε. Οι μαθητές και οι εκπαιδευτικοί μας, αντί να απολαμβάνουν σύγχρονες εγκαταστάσεις, έχουν εγκλωβιστεί σε ένα καθεστώς ακραίας προχειρότητας, όπου το προσωρινό έχει γίνει μόνιμο για δεκαετίες.
Ένα άλλο θέμα που μας απασχολεί είναι η απουσία στεγασμένων υποδομών με δραματικές συνέπειες. Δεν υπάρχουν διάδρομοι, κιόσκια ή προστατευμένοι από την βροχή και τον ήλιο χώροι. Κάθε φορά που βρέχει, η ασφαλής μετακίνηση των μαθητών μας (από τις αίθουσες στα εργαστήρια και το κυλικείο) δεν είναι εφικτή. Πολλές φορές τον χειμώνα, η κατάσταση γίνεται μη αντιμετωπίσιμη και δυσχεραίνει αφάνταστα τη σχολική λειτουργία.
Είναι αλήθεια ότι, το τελευταίο διάστημα, πραγματοποιήθηκαν ορισμένα έργα από τη Δημοτική Αρχή που αναβάθμισαν αισθητά την καθημερινότητα της σχολικής μας κοινότητας.
Επί πολλά χρόνια, η κατάσταση στο προαύλιο του σχολείου δημιουργούσε πολλά προβλήματα.
Η ανομοιομορφία του εδάφους και τα χαλίκια καθιστούσαν τον χώρο δύσχρηστο. Σήμερα, αυτό το μείζον ζήτημα ανήκει στο παρελθόν. Η ολοκλήρωση της ασφαλτόστρωσης –ένα έργο που θα παραδοθεί σε μικρό διάστημα μετά από κάποιες επιδιορθώσεις που χρειάζεται να γίνουν- δημιουργεί ένα ασφαλές, ομοιόμορφο και πανέμορφο χώρο, που πλέον προστατεύει τα παιδιά μας και ταυτόχρονα δίνει άλλη όψη στο σχολείο μας. Επίσης παραδόθηκε και ένα όμορφο και σύγχρονο γήπεδο μπάσκετ στον προαύλιο χώρο.
Παράλληλα, ολοκληρώθηκε ένα ακόμη σημαντικό έργο που βελτιώνει καθοριστικά την καθημερινότητα των μαθητών: η πλήρης ανακαίνιση και εκσυγχρονισμός των χώρων WC δημιουργώντας ένα καθαρό και υγιεινό περιβάλλον. Αυτές οι παρεμβάσεις αφορούν την υγεία, την ασφάλεια και την αυτοεκτίμηση των παιδιών μας. Αποτελούν πράξεις σεβασμού στους μαθητές μας και στη δημόσια εκπαίδευση.
Το σχολείο μας όμως χρειάζεται ένα καινούριο κτηριακό συγκρότημα. Όλα αυτά τα έργα βελτιώνουν κατά πολύ την καθημερινότητά μας αλλά χρειάζονται οριστικές λύσεις. Δεν είναι δυνατόν να συνεχιστεί η εκπαίδευση των μαθητών σε τολ για πολλά χρόνια ακόμα.
Δεν πρέπει να συνεχιστεί αυτό που λέει ο σοφός λαός μας “ουδέν μονιμότερο του προσωρινού”.
Αν και είμαστε το πρώτο σχολείο στο Δήμο της Ι.Π. Μεσολογγίου που πήραμε, με ενέργειες μας, διαδραστικούς πίνακες πριν από 17 χρόνια με χρηματοδότηση από το Επιχειρησιακό Πρόγραμμα “Εκπαίδευση και Δια Βίου Μάθηση” (ΕΠΕΑΕΚ) της περιόδου εκείνης, με το τρέχον έργο “Προμήθεια και εγκατάσταση διαδραστικών συστημάτων μάθησης” δεν έχει έρθει στο σχολείο μας ούτε ένας διαδραστικός πίνακας και σε επικοινωνία με το αρμόδιο.
Επιτελικό τμήμα ΕΣΠΑ του ΥΠΑΙΘΑ, μας ενημέρωσαν ότι αυτό συνέβη γιατί στεγαζόμαστε σε τολ.
Σκεφτήκαμε να ζητήσουμε επιχορήγηση από διαφόρους φορείς, αλλά απαραίτητη προϋπόθεση για οποιαδήποτε σχετική συζήτηση ήταν να υπάρχει ένα κτηριολογικό πρόγραμμα βάσει του οποίου θα ξεκινούσαν μελέτες. Με αυτό γίνεται ο προσδιορισμός των αναγκών (ως προς το είδος, αριθμό και μέγεθος) των κτηριακών χώρων της δημόσιας εκπαίδευσης.
Τον Μάρτιο του 2025, μετά από επικοινωνία με το τμήμα Μελετών Β’ του Υπουργείου Παιδείας και Θρησκευμάτων διαπιστώσαμε ότι δεν είχε ποτέ εκπονηθεί και εγκριθεί κτηριολογικό πρόγραμμα για το 1ο Γυμνάσιο Μεσολογγίου, το οποίο είναι αναγκαίο σύμφωνα με τον Νόμο και αποτελεί απαραίτητη προϋπόθεση για την υπαγωγή του έργου σε οποιαδήποτε χρηματοδότηση ή αναπτυξιακό πρόγραμμα ή για τη σύνταξη της αρχιτεκτονικής μελέτης (η αρχιτεκτονική μελέτη προσαρμόζεται στο κτιριολογικό πρόγραμμα και όχι το αντίστροφο).
Για τον λόγο αυτό στείλαμε στις 27/3/25 επιστολή προς τον κο Δήμαρχο της Ιερής Πόλης Μεσολογγίου με την οποία ζητούσαμε να αποσταλεί αίτημα από τον Δήμο στο ΥΠΑΙΘΑ, για εκπόνηση και έγκριση κτηριολογικού προγράμματος. Αναφέραμε τις ενέργειες που έπρεπε να γίνουν, να ζητηθεί σχετική γνώμη του Διευθυντή Εκπαίδευσης Αιτωλοακαρνανίας και του Περιφερειακού Διευθυντή Εκπαίδευσης Δυτικής Ελλάδος, και να σταλούν κάποια έγγραφα που χρειάζονταν, σύμφωνα με όσα μας υπέδειξαν από το τμήμα μελετών Β’ του ΥΠΑΙΘΑ.
Ακολούθησε και συνάντηση με τον κο Δήμαρχο όπου συμμετείχαν μέλη του Συλλόγου Γονέων και Κηδεμόνων, μέλη του 15μελούς Συμβουλίου και του Συλλόγου Διδασκόντων. Ο κος Δήμαρχος μας είπε πως θα προωθούσε το αίτημά μας για το κτηριολογικό πρόγραμμα αλλά δεν θα μπορούσε να ζητηθεί εκ μέρους του να γίνει άλλο σχολείο στην πόλη μας λόγω της κατασκευής του Καλλιτεχνικού Γυμνασίου με Λυκειακές τάξεις που είχε ανακοινωθεί εκείνες τις μέρες.
Παραδόθηκαν τα πρώτα έγγραφα στο ΥΠΑΙΘΑ τον Απρίλιο του 2025. Εν συνεχεία τέλη Μαΐου ζητήθηκαν κάποια επιπλέον στοιχεία. Παρά τις διαβεβαιώσεις που λάβαμε στις αρχές Σεπτεμβρίου από αρμόδιο μηχανικό για την άμεση αποστολή τους, διαπιστώνουμε με λύπη ότι η ολοκλήρωση των απαραίτητων διαδικασιών εκκρεμεί έως σήμερα.
Η παλιά Παλαμαϊκή είναι ένα διατηρητέο κτήριο στο οποίο δεν έχει γίνει καμία παρέμβαση για περισσότερα από 25 χρόνια και το οποίο στέκει ετοιμόρροπο δίπλα μας.
Οι μαθητές μας καθημερινά βλέπουν ένα μεγαλοπρεπές κτήριο- ερείπιο με μεγάλες ρωγμές και σπασμένα παράθυρα. Ένα κτήριο που δεν γνωρίζουμε αν είναι επικίνδυνο να καταρρεύσει από μόνο του ή από έναν σεισμό και να θέσει σε κίνδυνο τη ζωή των 240 μαθητών και των 34 εκπαιδευτικών που βρίσκονται σε μικρή απόσταση από αυτό. Αυτό που έχουμε παρατηρήσει είναι ότι οι ρωγμές του κτηρίου κάθε χρόνο μεγαλώνουν και ίσως αυξάνουν την επικινδυνότητα του.
Η άποψή μας είναι ότι μετά από έντονες βροχοπτώσεις-καταιγίδες το πρόβλημα οξύνεται και δημιουργούνται ακόμα μεγαλύτερες ζημιές.
Για χρόνια ακούμε ότι θα υλοποιηθούν μελέτες για τη κτήριο, αλλά δυστυχώς αν και έχουν ξεκινήσει να γίνονται κάποιες φορές, δεν έχουν ολοκληρωθεί ποτέ. Θα πρέπει να ληφθούν άμεσα αποφάσεις από την Δημοτική Αρχή, την Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας, το Υπουργείο Παιδείας, Θρησκευμάτων και Πολιτισμού ή και το Υπουργείο Πολιτισμού για την άμεση λύση του προβλήματος πριν θρηνήσουμε θύματα. Ελπίζουμε να γίνει ανακαίνιση και να χρησιμοποιηθεί είτε για τις ανάγκες του 1ου Γυμνασίου Μεσολογγίου είτε ενός σχολικού Μουσείου ή για άλλη χρήση στην περίπτωση που επιλεγεί από το ΥΠΑΙΘΑ να γίνει έργο επέκτασης των υπαρχόντων υποδομών για την λειτουργία του 1ου Γυμνασίου.
Με τα προβλήματα στις κτηριακές υποδομές δυσφημείται η ιστορική αξία του σχολείου μας, το οποίο αποτελεί αναπόσπαστο μέρος της πολιτιστικής μας κληρονομιάς.
Η Παλαμαϊκή ή Παλαμαία Σχολή δεν είναι απλώς ένας εκπαιδευτικός χώρος, είναι ένα ιστορικό σύμβολο για το Μεσολόγγι και ολόκληρη την Ελλάδα.
Ιδρύθηκε το 1760 στο Μεσολόγγι από τον δάσκαλο του Γένους Παναγιώτη Παλαμά.
Αποτελεί ζωντανή μαρτυρία της εκπαιδευτικής και πολιτιστικής κληρονομιάς της “Ιεράς Πόλης”, η οποία έπαιξε κεντρικό ρόλο στην ιστορία του Ελληνικού Αγώνα.
Σε αυτό το σχολείο σπούδασαν πολλοί αγωνιστές, Πρωθυπουργοί και διανοούμενοι, που συνέβαλαν στη διαμόρφωση του νεοελληνικού κράτους.
Λειτουργεί από το 1846 με Διάταγμα ΦΕΚ. 33/31-12-1846 σαν Γυμνάσιο ενταγμένο στο εκπαιδευτικό σύστημα του ελληνικού κράτους.
Xτίστηκε το 1930/32, από τον αρχιτέκτονα Περικλή Γεωργακόπουλο, στο πλαίσιο ανοικοδόμησης σχολείων από το υπουργείο Παιδείας.
Κρίθηκε το 2010 ως διατηρητέο από το Κεντρικό Συμβούλιο Νεωτέρων Μνημείων του Υπουργείου Πολιτισμού.
Η “Παλαμαϊκή Σχολή” δεν μπορεί να παραμείνει άλλο στο περιθώριο. Ζητάμε το αυτονόητο, έναν ασφαλή και λειτουργικό χώρο διδασκαλίας, αντάξιο της ιστορίας του σχολείου.
Τα προκατασκευασμένα κτίρια δεν ταιριάζουν ούτε με τις σύγχρονες εκπαιδευτικές ανάγκες, ούτε με την ιστορική αξία του. Είναι ειρωνικό οι απόγονοι των “Ελεύθερων Πολιορκημένων” να διδάσκονται σε χώρους που θυμίζουν παρατημένα παραπήγματα.
Πριν την επίσκεψη της Υπουργού Παιδείας, Θρησκευμάτων και Αθλητισμού κας Ζαχαράκη Σοφίας, την Τρίτη 21/10/25 στο Μεσολόγγι για τα εγκαίνια της φοιτητικής εστίας του Πανεπιστημίου Πατρών επικοινωνήσαμε με το γραφείο της και ζητήσαμε μια συνάντηση μαζί της, ώστε να επισκεφθεί το σχολείο μας και να δει από κοντά τα προβλήματα που αντιμετωπίζουμε.
Το ενδιαφέρον των συνεργατών της ήταν έκδηλο. Η Σύμβουλος της κας Υπουργού επικοινώνησε αρκετές φορές μαζί μας αλλά τελικά μας ανέφερε ότι λόγω περιορισμένου χρόνου της στην πόλη μας, δεν ήταν εφικτή η επίσκεψή της στο σχολείο.
Ως εκ τούτου, αποφασίσαμε να της διαβιβάσουμε υπόμνημα/επιστολή με τα προβλήματά μας, λαμβάνοντας τη διαβεβαίωση ότι η κυρία Υπουργός θα τα εξετάσει προσωπικά.
Γνωρίζουμε ότι φαντάζει υπερβολικά αισιόδοξο να ξεκινήσει άμεσα, εν όψει του εορτασμού των 200 χρόνων από το 1826, η ανακαίνιση της Παλαμαϊκής ή/και η επέκταση των κτηριακών μας υποδομών. Όμως πιστεύουμε ότι η ιστορική συγκυρία μπορεί να λειτουργήσει ως καταλύτης, αρκεί να υπάρξει άμεση συνεργασία και κοινή πολιτική βούληση από όλους τους εμπλεκόμενους φορείς.
Η αποκατάσταση της Παλαμαϊκής Σχολής και η επέκταση των υποδομών της, πρέπει να αποτελέσει εθνική προτεραιότητα.
Η “Παλαμαϊκή Σχολή” πρέπει να ξαναγίνει “Φάρος Παιδείας”, ένα σύγχρονο σχολείο που σέβεται την κληρονομιά του και προσφέρει αξιοπρεπείς συνθήκες μάθησης στους μαθητές της.
Με εκτίμηση
Η Διευθύντρια του 1ου Γυμνασίου Μεσολογγίου
Παναγιωτοπούλου Γεωργία
