Ο νέος Κώδικας Δήμων και Περιφερειών καθορίζει με σαφήνεια τη διαδικασία εκλογής δημάρχων και περιφερειαρχών, αλλά και την κατανομή εδρών στα δημοτικά και περιφερειακά συμβούλια.
Σύμφωνα με το άρθρο 57:
- Επιτυχών συνδυασμός θεωρείται αυτός που συγκεντρώνει πάνω από 42% + 1 ψήφο των έγκυρων ψηφοδελτίων.
- Ο επικεφαλής του επιτυχόντος συνδυασμού εκλέγεται δήμαρχος ή περιφερειάρχης.
- Σε περίπτωση που κανένας συνδυασμός δεν πετύχει αυτό το ποσοστό ή υπάρξει ισοψηφία, προβλέπεται δεύτερο στάδιο προσμέτρησης με συμμετοχή των ισοψηφισμένων συνδυασμών και, εάν χρειαστεί, δημόσια κλήρωση από το αρμόδιο δικαστήριο.
Η διαδικασία προβλέπει επίσης τη συμμετοχή εναλλακτικών ψήφων για τον υπολογισμό της πλειοψηφίας, ώστε να διασφαλιστεί η απόλυτη ή σχετική πλειοψηφία του επιτυχόντος συνδυασμού.
Κατανομή εδρών στα δημοτικά και περιφερειακά συμβούλια
Το άρθρο 59 του Κώδικα καθορίζει την αναλογική κατανομή εδρών:
- Ο επιτυχών συνδυασμός που συγκεντρώνει έως 60% των έγκυρων ψήφων εκλέγει τα 3/5 των εδρών του συμβουλίου.
- Οι υπόλοιπες 2/5 των εδρών κατανέμονται στους υπόλοιπους συνδυασμούς που έλαβαν τουλάχιστον μία έδρα.
- Το αποτέλεσμα στρογγυλοποιείται στην πλησιέστερη μονάδα για ακρίβεια.
Παραδείγματα κατανομής σε δημοτικά συμβούλια:
- 13 μέλη: 8 και 5 έδρες
- 25 μέλη: 15 και 10 έδρες
- 43 μέλη: 26 και 17 έδρες
Σε περιφερειακά συμβούλια:
- 35 μέλη: 21 και 14 έδρες
- 61 μέλη: 37 και 24 έδρες
- Περιφέρεια Αττικής (85 μέλη): 51 και 34 έδρες
Με αυτόν τον τρόπο, ο Κώδικας διασφαλίζει σταθερή πλειοψηφία για τον νικητή, αλλά και αναλογική εκπροσώπηση για τους υπόλοιπους συνδυασμούς, δίνοντας ισχυρά εργαλεία διακυβέρνησης αλλά και δημοκρατική ισορροπία.
