Γράφει η Γεωργία Βούλγαρη
Δικηγόρος
Τα πρώτα μου μαθητικά χρόνια στο Μεσολόγγι τα έζησα μέσα στο ΞΕΝΟΚΡΑΤΕΙΟ. Από την πρώτη έως την έκτη δημοτικού, με άξιο δάσκαλο τον Αντώνιο Τασούλη και συμμαθητές μια σπουδαία ομάδα παιδιών, που εξελίχθηκαν σε λαμπρούς επιστήμονες, εξαιρετικούς επαγγελματίες και οικογενειάρχες, άτομα χρήσιμα και ζωντανά κύτταρα της κοινωνίας.
Το σχολείο μας, ένα επιβλητικό κτίριο ήδη, τότε, κοντά 100 ετών παλαιό, αντανακλούσε την αισθητική, την αρχοντιά αλλά και τις πρακτικές δυσχέρειες του 19ου αιώνα.
Ακολούθησε επί σειρά ετών η παρακμή του, σε κατακερματισμένες και ασύνδετες, μεταξύ τους, δραστηριότητες και κακοποιήθηκε αισθητικά από αδιάφορους χρήστες.
Όμως μετά από μια καταστροφή ακολουθεί ένας θρίαμβος. Έτσι έφτασε η ώρα, που στα χέρια ικανών και άξιων ατόμων απέκτησε ένα νέο ρόλο και προορισμό αναλαμβάνοντας την αρχική λάμψη της αισθητικής του, βελτιωμένο με σύγχρονες τεχνολογίες και συστήματα, ως κιβωτός πολιτισμού και ιστορίας να ταξιδέψει στις επόμενες γενεές, σπουδαία ανθρώπινα δημιουργήματα των χιλιετιών.
Το επισκέφτηκα πρόσφατα με μεγάλη συγκίνηση και θαύμασα την ανθρώπινη έμπνευση και δημιουργία στα καλύτερα της. Δεν μπορούσα να φανταστώ ένα τέτοιο διαμάντι στην πόλη μας, ένα χώρο πολιτισμού, υψηλής αισθητικής και ουσίας, που ανεβάζει τον πήχυ για ό,τι δημιουργηθεί στο μέλλον.
Δύο πράγματα θέλω να τονίσω με τούτο το σημείωμα:
Πρώτον, την αναγκαιότητα για ανθρώπους με αισθητική, γνώση και δημιουργική διάθεση σε καίριες και ηγετικές θέσεις. Η Ιστορία γράφεται από σπουδαία και ικανά άτομα, που μπορούν να θέσουν υψηλούς στόχους, να εμπνεύσουν και να ηγηθούν. Χωρίς αυτούς οι κοινωνίες μένουν στο τέλμα. Ευτυχώς για το ΞΕΝΟΚΡΑΤΕΙΟ υπήρξαν τέτοιοι, εμπνευσμένοι άνθρωποι, όπως η προϊσταμένη της Εφορείας Αρχαιοτήτων Δρ. Ολυμπία Βικάτου, που αναζήτησαν το υψηλό, το αισθητικά τέλειο, το τεχνολογικά άρτιο για τη συνέχεια του μεγαλοπρεπούς κτιρίου. Και το πέτυχαν.
Δεύτερον, την έννοια του όρου «διατηρητέο». Διατηρητέο δεν είναι ένα κτίριο κάποιας εποχής που αφήνεται να παρακμάσει μέχρι να μας απαλλάξει από την παρουσία του δια της κατάρρευσης από φυσικά αίτια, αλλά ένα μνημείο αρχιτεκτονικής και αισθητικής, που κουβαλάει μέσα του τον πολιτισμό και την ιστορία των ανθρώπων της εποχής του, αναζητώντας νέο ρόλο. Το ΞΕΝΟΚΡΑΤΕΙΟ στάθηκε τυχερό, ζει τη νέα ακμή του, όπως το σπίτι του ΙΩΑΝΝΗ ΤΡΙΚΟΥΠΗ, που αποκαταστάθηκε και έγινε η έδρα της Εφορείας Αρχαιοτήτων, και η οικία ΧΑΡΙΛΑΟΥ ΤΡΙΚΟΥΠΗ, που μετετράπη σε Μουσείο.
Κρίμα όμως για άλλα σπουδαία αρχιτεκτονικά μνημεία του Μεσολογγίου, δημόσια και ιδιωτικά, τα οποία έχουν αφεθεί στην τύχη τους και αναζητούν κάποιον εμπνευσμένο να τους δώσει το νέο ρόλο που τους αρμόζει. Επιγραμματικά: το εμβληματικό, παλαιό Νοσοκομείο ΧΑΤΖΗΚΩΣΤΑ μαζί με το στρατόπεδο ΚΑΨΑΛΗ, η σχολή Κυριαζή, το κομψό κτίριο της πρώτης Τράπεζας στο Μεσολόγγι (παλιά Εφορία) λίγα μέτρα από τον Άγιο Σπυρίδωνα, το σπίτι του ποιητή Μαλακάση, η γοητευτική Λοκάντα του Μπεργούνη και αρκετά άλλα.
Ας αναλογιστούμε πώς θα είναι το Μεσολόγγι σε λίγα χρόνια αν αυτά φύγουν και μπουν στη θέση τους αδιάφορες πολυκατοικίες, ή πώς θα είναι αν αυτά τα αναλάβουν αξία χέρια και αποκαταστήσουν τη λάμψη τους σε νέους ρόλους, όπως στο ΞΕΝΟΚΡΑΤΕΙΟ.
Η ταυτότητα της πόλης του Μεσολογγίου προσδιορίζεται και από τα αρχιτεκτονικά του μνημεία, που είναι οι ζωντανοί μάρτυρες της ιστορίας και του πολιτισμού του. Οφείλουμε να την διατηρήσουμε!
