Στον Ιερό Ναό Αγίου Δημητρίου Κατοχής ιερούργησε την Κυριακή Ε’ Νηστειών, 10 Απριλίου 2022 ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Ναυπάκτου και Αγίου Βλασίου και Τοποτηρητής της Ιεράς Μητροπόλεως Αιτωλίας και Ακαρνανίας κ. Ιερόθεος.
Στο κήρυγμά του, ο Σεβασμιώτατος αναφέρθηκε στην οσία Μαρία την Αιγυπτία, η οποία εορτάζει κάθε χρόνο την 1η Απριλίου, αλλά η Εκκλησία την εορτάζει και την Ε’ Κυριακή των Νηστειών για να την θέσει ως πρότυπο μετανοίας για όλους μας.
Τόνισε τρία σημεία.
Πρώτον την πορεία της ζωής της οσίας Μαρίας. Ήταν πόρνη της Αλεξάνδρειας και για να ικανοποιήσει το πάθος της ακολούθησε τους προσκυνητές στα Ιεροσόλυμα. Εκεί όμως, κατά θαυματουργικό τρόπο, ο Θεός την κάλεσε σε μετάνοια. Εκείνη ανταποκρίθηκε στην κλήση του Θεού και έζησε για 47 χρόνια στην έρημο, σε απόλυτη μετάνοια και ήταν άγνωστη τελείως στους ανθρώπους. Έφθασε μάλιστα, πριν κοιμηθεί, να κοινωνήσει, κατά εκπληκτικό τρόπο, του Σώματος και του Αίματος του Χριστού.
Στο πρόσωπο της οσίας Μαρίας της Αιγυπτίας βλέπουμε πώς ένας άνθρωπος με βαρύτατες αμαρτίες γίνεται άγγελος. Αυτό δείχνει την υπερβολική αγάπη του Θεού και την ανέκφραστη ευσπλαχνία του.
Δεύτερον, τόνισε ότι στην περίπτωση αυτή φαίνεται ποιός την ανακάλυψε και την κοινώνησε πριν πεθάνει. Είναι ο αββάς Ζωσιμάς, ιερομόναχος ο οποίος είχε λογισμούς υπερηφανείας για την ζωή που ζούσε και ότι ο Θεός με την φανέρωση της ζωής της οσίας Μαρίας της Αιγυπτίας τον «ταπείνωσε» πνευματικά.
Τρίτον, στο γεγονός αυτό φαίνεται και το ποιός κατέγραψε το περιστατικό αυτό. Είναι ο άγιος Σωφρόνιος, Πατριάρχης Ιεροσολύμων, ο μεγάλος αυτός δογματικός θεολόγος και Πατέρας της Εκκλησίας που αντέκρουσε την αίρεση του μονοθελητισμού. Αυτό δείχνει και ποιά είναι η θεολογία της Εκκλησίας, αλλά και το έργο των Επισκόπων στην Εκκλησία, ότι η θεολογία δεν είναι μια αφηρημένη επίπλαστη διδασκαλία, αλλά η ποιμαντική του ανθρώπου για να πορευθεί, με την Χάρη του Θεού, από το κατ’ εικόνα στο καθ’ ομοίωση.
Και αφού ο Σεβασμιώτατος ανέφερε τους τρεις αυτούς ανθρώπους, δηλαδή την οσία Μαρία την Αιγυπτία, τον αββά Ζωσιμά που τη συνάντησε και τον άγιο Σωφρόνιο, Πατριάρχη Ιεροσολύμων που υπήρξε ο βιογράφος της κατέληξε ότι αυτό το γεγονός δείχνει τί Θεό αγάπης έχουμε και ποιές είναι οι δυνατότητες του κάθε ανθρώπου, ποιό είναι το έργο της Εκκλησίας, τί είναι η θεολογία και η ποιμαντική, αλλά και ποιό είναι το έργο των Ιερέων και των Επισκόπων.
Πράγματι η Εκκλησία, δια των ποιμένων της, ασκεί μια θεολογική ποιμαντική μέσα από την ζωντανή της παράδοση.
Στο τέλος δε επεσήμανε ότι δυστυχώς σήμερα σε πολλές περιπτώσεις η θεολογία και η ποιμαντική εκκοσμικεύονται.
Πάντως οι τρείς αυτοί ευλογημένοι άνθρωποι πρέπει για όλους μας να είναι πρότυπα, ανάλογα με τη θέση που κατέχουμε στην Εκκλησία, να ζούμε με μετάνοια στους ποικίλους βαθμούς της και να καταλάβουμε ότι η θεολογία είναι ποιμαντική και η ποιμαντική πρέπει να γίνεται θεολογία μέσα από την προοπτική των Αποστόλων και των Πατέρων της Εκκλησίας.
Κατά την απόλυση της Θείας Λειτουργίας ο Σεβασμιώτατος τέλεσε την ακολουθία των μνημοσύνων πέντε ενοριτών και ευχήθηκε για την ανάπαυσή τους.
Ο Μητροπολίτης Ναυπάκτου εξέφρασε τη χαρά του γιατί λειτούργησε στην Κατοχή Μεσολογγίου και ανέφερε ότι 51 χρόνια ως κληρικός και 27 χρόνια ως Επίσκοπος της Εκκλησίας δεν σταμάτησε ποτέ να λειτουργεί. Ακόμα και τα 3 χρόνια που υπηρέτησε στον Λίβανο μέσα στην δίνη του εμφυλίου πολέμου δεν σταμάτησε να λειτουργεί γιατί αυτό είναι το έργο των ιερέων και των αρχιερέων, να λειτουργούν, να κηρύττουν, να ομολογούν την ορθόδοξο πίστη και να καλούν τον λαό σε μετάνοια. Για αυτό και ο ίδιος περιοδεύει διαρκώς και την Ιερά Μητρόπολη Ναυπάκτου και τώρα την Ιερά Μητρόπολη Αιτωλίας και Ακαρνανίας και αυτό τον χαροποιεί.
Ανέφερε επίσης ότι η Εκκλησία δεν σταματά να προσεύχεται για τον άνθρωπο, από την αρχή της ζωής του μέχρι το τέλος, αλλά και μετά την κοίμησή του τελεί τα ιερά μνημόσυνα και στην προσκομιδή μνημονεύει όλους τους ανθρώπους διότι η Εκκλησία αγαπά τον άνθρωπο και ο Θεός μας είναι Θεός αγάπης και φιλανθρωπίας. Τέλος ευχήθηκε να είναι άγιες και ευλογημένες οι ημέρες της Μεγάλης Εβδομάδος με ειρήνη στην καρδιά και υγεία σωματική, αλλά πρωτίστως πνευματική.
Μετά την Κατοχή επισκέφθηκε το Αγγελόκαστρο και την Ιερά Μονή Μεταμορφώσεως του Σωτήρος Παντοκράτορος και τέλεσε τρισάγιο στον τάφο του μακαριστού Μητροπολίτου Αιτωλίας και Ακαρνανίας Ιεροθέου Β’, του οποίου το όνομα του έδωσε ο άγιος Καλλίνικος κατά την μοναχική του κουρά, επειδή ήταν Γέροντάς του. Προσκύνησε στο Καθολικό της Μονής και είχε μακρά πνευματική συζήτηση με τις μοναχές που εγκαταβιούν στην Ιερά Μονή.
Το απόγευμα της Κυριακής ο Μητροπολίτης Ναυπάκτου και Αγίου Βλασίου κ. Ιερόθεος χοροστάτησε στην ακολουθία του Κατανυκτικού Εσπερινού στον Ιερό Μητροπολιτικό Ναό Αγίου Σπυρίδωνος Ιεράς Πόλεως Μεσολογγίου.
Στο κήρυγμά του ο Σεβασμιώτατος αναφέρθηκε στο «Πάσχα τὸ μυστικόν» και εξήγησε τί σημαίνει «Πάσχα μυστικόν». Η λέξη Πάσχα σημαίνει διάβαση από τον θάνατο στη ζωή και το μυστικόν σημαίνει ότι αυτό γίνεται κατά τρόπο εσωτερικό.
Για να εξηγήσει αυτό χρησιμοποίησε το παράδειγμα της ετοιμασίας για το τελευταίο Πάσχα που έκανε ο Χριστός την Μεγάλη Πέμπτη που παρέδωσε το μυστήριο της Θείας Ευχαριστίας.
Σύμφωνα με τον Ευαγγελιστή Μάρκο απέστειλε δύο μαθητές στην πόλη και τους είπε ότι θα συναντήσουν κάποιον που θα μεταφέρει μια στάμνα με νερό. Θα τον ακολουθήσουν και θα φθάσουν σε ένα σπίτι. Εκεί θα πουν στον οικοδεσπότη την επιθυμία του Χριστού να κάνει Πάσχα στο σπίτι του και όντως θα τους δείξει ένα μεγάλο ανώγειο στρωμένο. Εκεί θα κάνουν τις ετοιμασίες για το Πάσχα, σύμφωνα με το νόμο του Θεού.
Στη συνέχεια ο Σεβασμιώτατος ανέφερε και ανέπτυξε την ερμηνεία του αγίου Μαξίμου του Ομολογητού πάνω σε αυτό το γεγονός. Πρόκειται για δύο ερμηνείες, μια γενική και μια ειδική.
Κατά την πρώτη ερμηνεία αυτό το περιστατικό φανερώνει το έργο της ενανθρωπήσεως του Υιού και Λόγου του Θεού στον αισθητό κόσμο και στο γένος των ανθρώπων.
Κατά την δεύτερη ειδικότερη ερμηνεία το περιστατικό αυτό αναφέρεται στην πνευματική πορεία κάθε χριστιανού στην εν Χριστώ ζωή.
Μία βασική διδασκαλία του αγίου Μαξίμου αναφέρεται στην ανακαίνιση του ανθρώπου με την πρακτική φιλοσοφία και την θεωρητική μυσταγωγία. Οι δύο μαθητές είναι οι δύο Νόμοι, της Παλαιάς Διαθήκης που καθαρίζει τον άνθρωπο και της Καινής Διαθήκης που τον ανεβάζει στο ύψος της θεωρητικής Μυσταγωγίας.
Αυτός που κρατά το «κεράμιον ὕδατος» είναι αυτός που βαστάζει τη νέκρωση των επιγείων μελών με την χάρη του Αγίου Πνεύματος και την πίστη.
Όταν κανείς ακολουθεί αυτόν που βαστάζει το «κεράμιον ύδατος», δηλαδή την πρακτική φιλοσοφία θα φθάσει στην οικία που είναι η ευσέβεια προς την οποία πορεύεται ο πρακτικός νους, θα ανέβει στο ανώγειο το εστρωμένο που είναι η καθαρή και ευρύχωρη διάνοια με γνωστικά νοήματα και δόγματα, όπου ο πρακτικός νους θα υποδεχθεί θεοπρεπώς τον μεγάλο Λόγο και θα καταληφθεί από το θείο φως της μυστικής γνώσης – θεολογίας.
Αυτή η πορεία συνδέεται με το βάπτισμα με το οποίο κρατά κανείς τη Χάρη του Θεού, με την τήρηση των εντολών του Χριστού, την προσευχή, τα δόγματα, την κάθαρση της καρδίας, τον φωτισμό του νου και την πορεία προς την Θεία Ευχαριστία και την εμπειρική θεολογική γνώση.
Αυτή η ανάλυση του αγίου Μαξίμου του Ομολογητού είναι εκπληκτική σύμφωνα με την οποία «Πάσχα ἀληθῶς ἐστὶ ἡ πρὸς τὸν ἀνθρώπινον νοῦν τοῦ Λόγου διάβασις».
Καταλήγοντας ευχήθηκε να ξεκινήσουμε και να βαδίσουμε αυτήν την πορεία προς το μυστικό Πάσχα.
Εκ του Γραφείου Τύπου και Επικοινωνίας
της Ιεράς Μητροπόλεως
