Η συμμετοχή της Τουρκίας στα νέα Eυρωπαϊκά εξοπλιστικά προγράμματα αποτελεί ένα ζήτημα με πολλαπλές αρνητικές συνέπειες τόσο για την Ελλάδα όσο και για την ευρύτερη Ευρώπη. Παρά το γεγονός ότι η Τουρκία είναι στρατηγικός εταίρος στο ΝΑΤΟ και έχει σημαντική γεωπολιτική θέση, η εμπλοκή της σε Eυρωπαϊκά προγράμματα αμυντικής συνεργασίας εγείρει σοβαρές ανησυχίες σε επίπεδο ασφάλειας, πολιτικής σταθερότητας και οικονομικής ανάπτυξης.
1. Ενίσχυση της στρατιωτικής ισχύος με αμφιλεγόμενα κίνητρα
Η Τουρκία, μέσα από τη συμμετοχή της σε Eυρωπαϊκά εξοπλιστικά προγράμματα, έχει τη δυνατότητα να ενισχύσει σημαντικά τη στρατιωτική της ισχύ. Ωστόσο, η πολιτική της χαρακτηρίζεται από επεκτατικές τάσεις και αμφισβητήσεις κυριαρχικών δικαιωμάτων, ειδικά απέναντι στην Ελλάδα και την Κύπρο. Η ενίσχυση της Tουρκικής αμυντικής βιομηχανίας μέσα από Eυρωπαϊκούς πόρους και συνεργασίες μπορεί να επιφέρει αστάθεια στην περιοχή του Αιγαίου και της Ανατολικής Μεσογείου.
Είναι αδιανόητο η Τουρκία η οποία είναι μια αναθεωρητική και επεκτατική χώρα:
- Να ενισχύεται εξοπλιστικά με χρήματα των Ευρωπαίων πολιτών και μεταξύ αυτών των Ελλήνων και των Κυπρίων.
- Να απειλεί ευθέως την Ελλάδα με πόλεμο (Casus Belli).
- Να εγείρει παράνομες διεκδικήσεις έναντι της Ελλάδας και κατ’ επέκταση της Ευρώπης (Γαλάζια Πατρίδα, Τουρκολυβικό Μνημόνιο, στήριξη φονταμενταλιστικών και τρομοκρατικών οργανώσεων και λοιπές δράσεις και διεκδικήσεις που αντίκεινται στο Διεθνές Δίκαιο και στις Διεθνείς Συνθήκες).
- Να μην αναγνωρίζει την Κύπρο που είναι μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της Ευρωζώνης, να έχει πραγματοποιήσει εισβολή και να διατηρεί στρατεύματα κατοχής στο έδαφός της.
- Να εργαλειοποιεί το μεταναστευτικό απειλώντας και επιχειρώντας εισβολή παράνομων μεταναστών στην Ελλάδα και στην Ευρώπη.
Η Ελλάδα τα τελευταία χρόνια κατάφερε:
- Να αποτρέψει την εισβολή στον Έβρο παράνομων μεταναστών στην Ελλάδα και στην Ευρώπη.
- Να προβεί στην αγορά σύγχρονων οπλικών συστημάτων για την προάσπιση των Ελληνικών συνόρων που είναι ταυτόχρονα και Ευρωπαϊκά σύνορα χρηματοδοτώντας τα αποκλειστικά από το υστέρημα του Ελληνικού λαού.
Οι περισσότερες χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης έζησαν τις τελευταίες δεκαετίες σε μια τεχνητή ευμάρεια μη δαπανώντας πόρους για την ασφάλειά τους, αναθέτοντας την στην Αμερική και μη προχωρώντας στην αναγκαία Ευρωπαϊκή Ενοποίηση. Οι πρόσφατες αλλαγές στην Αμερική αποκάλυψαν την αμυντική και διαπραγματευτική γύμνια της Ευρώπης, η οποία αυτή την φορά προσπαθεί να αναθέσει την άμυνά της στην Τουρκία … δηλαδή «να βάλει τον λύκο να φυλάει τα πρόβατα».
2. Υποβάθμιση της εμπιστοσύνης μεταξύ Ευρωπαίων εταίρων
Η συμμετοχή μιας χώρας με αμφιλεγόμενη πολιτική και στρατιωτική συμπεριφορά, όπως η Τουρκία, σε Ευρωπαϊκά εξοπλιστικά προγράμματα μπορεί να διαταράξει την αμοιβαία εμπιστοσύνη που αποτελεί θεμέλιο λίθο της Ευρωπαϊκής συνεργασίας. Η Ελλάδα και άλλες χώρες που αντιμετωπίζουν προβλήματα με την Άγκυρα μπορεί να αισθανθούν ανασφάλεια, γεγονός που οδηγεί σε διπλωματικές τριβές και αποδυνάμωση της συνοχής της ΕΕ σε θέματα ασφάλειας.
3. Απειλή για την τεχνολογική και βιομηχανική ανεξαρτησία της Ευρώπης
Τα Ευρωπαϊκά εξοπλιστικά προγράμματα αποσκοπούν στην ενίσχυση της αυτονομίας της ΕΕ στην αμυντική τεχνολογία και παραγωγή. Η ένταξη της Τουρκίας, με τις δικές της γεωπολιτικές προτεραιότητες, μπορεί να οδηγήσει σε διαρροές τεχνολογίας ή σε συνεργασίες που υπονομεύουν τα Ευρωπαϊκά συμφέροντα. Αυτό μπορεί να μειώσει τη στρατηγική ανεξαρτησία της Ευρώπης απέναντι σε τρίτες δυνάμεις.
4. Οικονομικές συνέπειες και κατανομή πόρων
Η χρηματοδότηση και η κατανομή πόρων στα Ευρωπαϊκά εξοπλιστικά προγράμματα είναι περιορισμένη. Η συμμετοχή της Τουρκίας, που δεν είναι μέλος της ΕΕ, μπορεί να οδηγήσει σε ανταγωνισμό για την πρόσβαση σε κεφάλαια και τεχνογνωσία, εις βάρος των Ευρωπαϊκών βιομηχανιών. Επιπλέον, ενδέχεται να δημιουργηθούν οικονομικές αντιπαραθέσεις και δυσκολίες στην υλοποίηση των προγραμμάτων.
Συμπεράσματα
Η εμπλοκή της Τουρκίας στα νέα Ευρωπαϊκά εξοπλιστικά προγράμματα είτε άμεσα, είτε έμμεσα μέσω εξαγορών Ευρωπαϊκών εταιρειών αποτελεί πρόκληση που πρέπει να αντιμετωπιστεί με προσοχή από την Ελλάδα και την Ευρώπη. Η ενίσχυση της στρατιωτικής ισχύος της Τουρκίας, οι εντάσεις που προκύπτουν σε διπλωματικό επίπεδο, η πιθανή υπονόμευση της τεχνολογικής ανεξαρτησίας και οι οικονομικές συνέπειες δημιουργούν ένα σύνθετο πλαίσιο που απαιτεί ομοφωνία, στρατηγική προσοχή και ενίσχυση των μηχανισμών ασφάλειας και συνεργασίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση.
Φώτης Σκληρός
